خواص بسیار متنوع و مهمی مانند خاصیت داروئی، حشره کشی، زینتی و خوراکی در گیاهان تیره asteraceae وجود دارد. tanacetum l. از جنس های مهم این تیره محسوب میشود که در طایفه anthemideae قرار دارد. این گیاهان این جنس کاربردهای زیادی در صنایع دارد و از گیاهان دارویی ایران به شمار می آید. این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی سیستماتیکی جنس tanacetum l. در ایران (بررسی مورفولوژیک، گرده شناسی) وهمچنین بررسی وجود تنوع درون وبین گونه ای در دو گونه t. polycephalum و t. parthenium در استان همدان بااستفاده از روش تعیین زیستگاه ویژه (d.s.s) استفاده انجام شد. بر این اساس با مراجعه به فلورها، منابع موجود، متخصصین و مراکز تحقیقاتی لوکالیته های گونه های مورد بررسی مشخص شدند. به طوری که ?? زیستگاه ویژه برای parthenium t. و?2 زیستگاه ویژه برای t. polycephalum تعیین گردید. در این بررسی زیستگاه های ویژه گونه های همباش شناسایی شدند. سپس با استفاده از نرم افزار anaphyto داده-های فلوریستیک، به روش fca آنالیز گردید و گروه بندی زیستگاه های ویژه با استفاده از مارکر فلوریستیک انجام شد. سپس بررسی شرایط اکولوژیکی زیستگاه های مورد مطالعه و چگونگی تأثیر عوامل اکولوژیک مورد بررسی، در گروه بندی زیستگاه ها انجام شد. داده های اکولوژیک با استفاده از نرم افزار mvsp و با روش cca و نرم افزار anaphyto آنالیز گردید. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع زیستی گروه های حاصل از بررسی های فوق، از مطالعات الکتروفورزی پروتئین-های ذخیره ای بذر، سیتولوژیک و مورفولوژیک، آناتومیک و گرده شناسی استفاده شد. سپس آنالیز داده های حاصله با استفاده از نرم افزارntsys با روش coefficient و نرم افزار mvsp با روش های upgmaو pcoانجام گرفت. نتایج مطالعات کروموزومی درجمعیت زیستگاه های مورد بررسی نشان داد درهر دو گونه t. polycephalum و parthenium t. عدد کروموزومی پایه x=9 می باشد. داده های حاصل از شمارش کروموزوم های متافازی بدست آمده از زیستگاه های ویژه گونه-های مورد بررسی با نرم افزارmvsp به روش upgma مورد آنالیز قرار گرفتند و منجر به تعیین سه سیتوتیپ 2n=4x=36، 2n=5x=45 و 2n=6x=54 برای گونه t. polycephalum، همچنین سه سیتوتیپ 2n=4x=36، 2n=2x=18 و 2n=5x=45 برای گونه parthenium.t تعیین گردید. نتایج الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذر با گروه بندی های فلوریستیک، اکولوژیک و سیتولوژیک ونتیجه حاصل از بررسی گرده شناسی هم خوانی دارد. بررسی های بیشتر برای هر گروه چند صفت متمایزکننده نشان می دهد که می توان وجود آن را در اثر تنوع دانست. در مطالعات آناتومیک ساقه درون گونه ای تفاوت چشمگیری مشاهده نشد. اما در بررسی های بین گونه ای اختلاف هایی بین دو گونه مشاهده شد. همچنین علیرغم وجود باندهای مشترک حاصل از الکتروفورز پروتئین های ذخیره ای بذر گونه های مورد بررسی، تفاوت در شدت و تعداد باندها مشاهده شد که می تواند بیانگر تفاوت ژنتیکی درون گونه ای و بین گونه ای آن ها باشد.