نعناع (mentha sp.) یک سبزی مهم و اقتصادی با کاربردهای دارویی و غذایی مختلف است و هم چنین اسانس تولیدی آن از نظر تجاری دربسیاری از کشورها حائز اهمیت می باشد. با وجود استفاده ی فراوان از این گیاه اطلاعات کمی در مورد کشت بافت آن وجود دارد. در این تحقیق تاثیر ژنوتیپ (سه ژنوتیپ نعناع m.spicata، m.piperita و m.longifolia)، ترکیبات مختلف تنظیم کننده های رشد و نوع ریزنمونه(مریستم، دیسک های برگی و گره)، بر کالوس-دهی و جوانه زنی و باززایی گیاه کامل ارزیابی شد، تا بتوان روش مناسبی جهت ریزازدیادی گونه های نعناع ارائه کرد. نتایج تجزیه واریانس تاثیر نوع ژنوتیپ، اثر متقابل ریزنمونه و تیمار هورمونی، اثر متقابل این دو عامل با عامل ژنوتیپ روی صفات مورد ارزیابی را در سطح یک درصد معنی دار نشان داد. بنابراین به منظور ریزازدیادی این گونه ها باید به نوع ژنوتیپ، نوع ریزنمونه و نوع تیمار هورمونی توجه گردد. در دو گونه m.longifolia و m.spicata با وجود تولید کالوس های سبز و فشرده در اطراف ریزنمونه های برگی، هیچ گونه باززایی مشاهده نشد. در گونه m.piperita نیز در تمامی غلظت های هورمونی قطعات برگی نکروزه گردیده و از بین رفتند. پاسخ ریزنمونه های گره و مریستم در هر سه گونه نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. نکته حائز اهمیت در این تحقیق این است که دو گونه m.longifolia و m.spicata در اکثر تیمارهای هورمونی اعمال شده تمایل به تولید کالوس داشتند و سپس کالوس ها متمایز گردیده و تولید شاخساره و ریشه نمودند و از آنجا که احتمال وجود تنوع در گیاهان باززا شده از کشت بافت از ارزش اقتصادی این گیاهان می کاهد، بنابراین تشخیص این تنوع در مراحل اولیه ی رشد لازم به نظر می-رسد. در این تحقیق از هر گونه یک گیاه مادری به همراه 15 گیاه باززا شده در مجموع چیزی حدود 48 گیاه جهت ارزیابی ثبات ژنتیکی انتخاب شدند. بررسی تنوع سوماکلونی توسط 11 جفت ترکیب آغازگر srap صورت گرفت. متوسط میزان نوار از هر آغازگر از 10(e1m3) تا 26 نوار(e4m2) متغیر بود. آغازگر e4m4 نوارهای یک شکل در همه ی جمعیت های مورد بررسی ایجاد نمود در حالی که آغازگر e4m2 حداکثر نوار چند شکل(06/18%) را تولید کرد. طبق این تحقیق وجود تنوع سوماکلونال در گیاهان باززا شده وابسته به ژنوتیپ گیاه مادری است و هم چنین تفاوت در میزان تنوع می تواند ناشی از منبع ریزنمونه و تعداد واکشت باشد.