نام پژوهشگر: مریم صفرنژاد

رسوب شناسی و ژئومورفولوژی حوضه آبریز نوروزی در جنوب غرب قوچان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1390
  مریم صفرنژاد   اسداله محبوبی

مطالعات ژئومورفولوژی و فیزیوگرافی در این حوضه که با استفاده از نقشه های ترسیم شده در محیط نرم افزار arc gis صورت گرفته است نشان می دهند که سنگهای ولکانیکی فراوانترین سنگهای موجود در منطقه بوده و حساسیت کمی در برابر فرسایش دارند. به منظور بررسی تغییرات اندازه ی ذرات و عوامل موثر در ریز شوندگی رودخانه های حوضه نوروزی در مجموع تعداد 57 نمونه رسوب از سدهای گراولی کانال اصلی رودخانه های نوروزی، یزدان آباد و دربندی آنالیز شده و بر اساس آن در هر سه رودخانه 2 ناپیوستگی و 3 پیوستگی رسوبی تشخیص داده شده است. در این حوضه جورشدگی هیدرولیکی در مقایسه با سایش نقش موثرتری در ریز شوندگی اندازه ذرات در هریک از پیوستگیهای رودخانه دارد. محاسبه پارامترهای اندازه ذرات نشان میدهد که رسوبات رودخانه مورد مطالعه عمدتا دارای جورشدگی بد و بسیار بد، کج شدگی مثبت و کشیدگی پهن تا کشیده هستند. رخساره های موجود در این رودخانه شامل گراول ماتریکس پشتیبان (gmm)، گراول دانه پشتیبان (gcm)، ماسه توده ای (sm)، ماسه با لایه بندی افقی (sh)، گل لامیناسیون دار (fl) و گل توده ای (fm) تشکیل شده است. رخساره های موجود در چهار عنصر ساختاری کانال (ch)، جریان گراویته ای (sg)، بار گراولی و اشکال لایه ای (gb)، صفحات ماسه ای لامینه ای و رسوبات ریز خارج از کانال (ff) شکل گرفته اند. بر اساس مجموعه های رخساره ای و عناصر ساختاری، مدل رسوبی رودخانه های حوضه نوروزی بریده بریده با بار بستر گراولی است. نتایج مدل mpsiac نشان می دهد از نظر میزان فرسایش و رسوبزایی، 44/28% از کل مساحت حوضه آبریز در کلاس v(خیلی زیاد)، 59/39% در کلاس iv (زیاد) و 93/31% در کلاس iii (متوسط) طبقه بندی می شود. میانگین تولید رسوب بر اساس مدل mpsiac به ترتیب 42/9 تن در هکتار در کلاس v، 37/4 تن در هکتار در کلاس فرسایشiv و 52/3 تن در هکتار در کلاس iii محاسبه گردید حوضه آبریز نوروزی بخشی از حوضه آبریز رودخانه اترک است که با شکلی پهن و مساحت 05/61 کیلومتر مربع در جنوب غربی قوچان قرار دارد. این حوضه در زون ساختاری بینالود قرار گرفته و واحدهای سنگی منطقه شامل ماسه سنگ - سنگ آهک سازند شوریجه با سن کرتاسه، مارن گچ دار میوسن و کنگلومرای ولکانیکی و سنگ های آتشفشانی پلیو کواترنر است. مطالعات ژئومورفولوژی و فیزیوگرافی در این حوضه که با استفاده از نقشه های ترسیم شده در محیط نرم افزار arc gis صورت گرفته است نشان می دهند که سنگهای ولکانیکی فراوانترین سنگهای موجود در منطقه بوده و حساسیت کمی در برابر فرسایش دارند. به منظور بررسی تغییرات اندازه ی ذرات و عوامل موثر در ریز شوندگی رودخانه های حوضه نوروزی در مجموع تعداد 57 نمونه رسوب از سدهای گراولی کانال اصلی رودخانه های نوروزی، یزدان آباد و دربندی آنالیز شده و بر اساس آن در هر سه رودخانه 2 ناپیوستگی و 3 پیوستگی رسوبی تشخیص داده شده است. در این حوضه جورشدگی هیدرولیکی در مقایسه با سایش نقش موثرتری در ریز شوندگی اندازه ذرات در هریک از پیوستگیهای رودخانه دارد. محاسبه پارامترهای اندازه ذرات نشان میدهد که رسوبات رودخانه مورد مطالعه عمدتا دارای جورشدگی بد و بسیار بد، کج شدگی مثبت و کشیدگی پهن تا کشیده هستند. رخساره های موجود در این رودخانه شامل گراول ماتریکس پشتیبان (gmm)، گراول دانه پشتیبان (gcm)، ماسه توده ای (sm)، ماسه با لایه بندی افقی (sh)، گل لامیناسیون دار (fl) و گل توده ای (fm) تشکیل شده است. رخساره های موجود در چهار عنصر ساختاری کانال (ch)، جریان گراویته ای (sg)، بار گراولی و اشکال لایه ای (gb)، صفحات ماسه ای لامینه ای و رسوبات ریز خارج از کانال (ff) شکل گرفته اند. بر اساس مجموعه های رخساره ای و عناصر ساختاری، مدل رسوبی رودخانه های حوضه نوروزی بریده بریده با بار بستر گراولی است. نتایج مدل mpsiac نشان می دهد از نظر میزان فرسایش و رسوبزایی، 44/28% از کل مساحت حوضه آبریز در کلاس v(خیلی زیاد)، 59/39% در کلاس iv (زیاد) و 93/31% در کلاس iii (متوسط) طبقه بندی می شود. میانگین تولید رسوب بر اساس مدل mpsiac به ترتیب 42/9 تن در هکتار در کلاس v، 37/4 تن در هکتار در کلاس فرسایشiv و 52/3 تن در هکتار در کلاس iii محاسبه گردید