نام پژوهشگر: الیاس نظامی

استخراج و کلونینگ ژن cerk1 به منظور تاثیر بیان آن در ایجاد مقاومت به پاتوژنهای گیاهی
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  الیاس نظامی   اکبر شیرزاد

چکیده تمامی موجودات زنده روی زمین اعم از جانوران، گیاهان و میکروارگانیسم ها به انحاء مختلف، در تقابل با هم هستند. این اثر متقابل در بین موجودات زنده و نیز با عوامل غیرزنده، منجر به یک سری تغییرات اجباری در سطح سلولی و زیرسلولی شده است. اساس این تغییرات، در جهت بکارگیری ژن های مقابله با عوامل رقیب (گیاه و پاتوژن یا جانور و پاتوژن) یا ایجاد همزیستی بین این عوامل بوده است. دامنه وسیعی از این ژن ها، که به شکل خانواده های ژنی طبقه بندی شده اند، در گیاهان و جانوران در حال حاضر روز به روز در حال شناسایی بوده و می توانند به عنوان عوامل مقاومت زا یا مقاومت افزا مورد استفاده قرار گیرند. تکنیک های جدید در بیولوژی مولکولی گیاهی و بیوتکنولوژی به منظور مطالعه میانکنش پاتوژن- میزبان به شناسایی و کلونینگ ژن های فراوانی منجر شده است. شناسایی این ژن ها و نقش های کلیدی آنها، باعث دستیابی به گیاهانی با کارایی بهتر شده است. یکی از این ژن ها که اخیرا در گیاه مدل آرابیدوپسیس کشف شده، lysm-rlk1(cerk1) یا chitin elicitor receptor like kinase، می باشد. این ژن پروتئینی را کد می کند که در سطح سلول مستقر شده و بخش خارجی آن به عنوان حسگر عوامل خارجی عمل می کند. عوامل شناسایی شونده توسط این پروتئین یا رسپتور می توانند بیماری زا یا غیر بیماری زا باشند. پس از شناسایی، سیگنالهای ایجاد مقاومت به عامل خارجی به درون سلول فرستاده می شود. در این تحقیق cdna این ژن (cerk1) از آرابیدوپسیس جداسازی و در وکتوری مناسب کلون و توالی یابی گردید. توالی حاصل عین توالی گزارش شده قبلی آن بود. گزارش شده است که گیاهان آرابیدوپسیس با overexpression این ژن، مقاومت خوبی به قارچها و باکتریها پیدا کرده اند. ایجاد مقاومت با تعبیه حسگر در سطح سلول یکی از موفق ترین نوع مقاومت ها محسوب می شود.