نام پژوهشگر: شهرزاد خطیبی نوری

روش شناختی واریانس جانهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1390
  شهرزاد خطیبی نوری   حمیدرضا نواب پور

بی پاسخی به عنوان یکی از خطاهای غیرنمونه گیری در بسیاری از آمارگیری ها اتفاق می افتد و اغلب سبب اریبی براوردگرها می شود. از مهم ترین روش های تعدیل اثر بی پاسخی می توان تعدیل وزن دهی و جانهی را نام برد. هنگامی که ساختار گم شدگی قابل چشم پوشی باشد، جانهی استفاده می شود. مجموعه داده های کامل مهم ترین نتیجه ی حاصل از فرایند جانهی است و بر اساس آن امکان استفاده از براوردگرهای متعارف، فراهم می شود. در بیشتر روش های رایج جانهی، براوردگرهای میانگین و مجموع کل (براوردگرهای جانهی) نااریبی خود را حفظ می کنند ولی معمولاً واریانس این براوردگرها (واریانس جانهی) با استفاده از براوردگرهای متعارف، کم براورد می شود. منبع های پراکندگی نهفته در براوردگرهای متعارف واریانس، ساختار نمونه گیری و مقدارهای متغیر هستند. در حالی که پس از جانهی، منبع های تغییر دیگری مانند ساختار گم شدگی و فرایند جانهی نیز ایجاد می شوند. ولی براوردگرهای متعارف این منبع های تغییر را در نظر نمی گیرند و یا به عبارت دیگر نمی شمارند. کم براوردی واریانس، به عنوان معیار پراکندگی یک براوردگر، می تواند خطای زیادی را در استنباط ها ایجاد کند. در این پایان نامه روش های مختلف براورد واریانس جانهی که هر کدام به شکلی از کم براوردی جلوگیری می کنند، معرفی می شوند. رویکرد عمومی، براورد واریانس جانهی چندگانه، روش جک نایفی تعدیل شده، روش مدل یار، روش خودگردانی و روش نیم نمونه ی متعادل تعدیل شده از جمله روش های براورد واریانس جانهی هستند. رویکرد یک پارچه ی خطی سازی در براورد واریانس جانهی نیز به عنوان یکی از روش های معرفی شده در سال های اخیر بررسی می شود. در این روش ابتدا براوردگر جانهی (براوردگر پارامتر اصلی) با استفاده از یک روش خطی سازی نسبت به براوردگرهای پارامترهای مزاحم خطی می شود. براوردگر خطی سازی شده یک معادل مجانبی برای براوردگر جانهی است. واریانس این دو براوردگر نیز به طور مجانبی برابر هستند. رویکرد یک پارچه، همه ی روش های جانهی قطعی و تصادفی به جز جانهی نزدیک ترین همسایه را پوشش می دهد. سرانجام در قالب یک مطالعه ی کاربردی، هنگامی که روش جانهی رگرسیونی است، براوردگرهای واریانس جانهی در جانهی چندگانه، روش مدل یار، خودگردانی و رویکرد یک پارچه با یکدیگر مقایسه می شوند. مجموعه داده های هزینه و درامد خانوار در این مطالعه ی شبیه سازی به کار گرفته می شود و روش های براورد واریانس جانهی بر اساس معیارهایی مانند کارایی نسبی و احتمال پوشش مقایسه می شوند.