چکیده : همبستگی ملی یکی از مهمترین الزامات و فرایندهایی است که از طریق آن حضور گروه های مختلف قومی - مذهبی در چارچوب یک سرزمین واحد تضمین می شود. این فرایند که در تئوری های کلاسیک دولت - ملت سازی، مبتنی بر اجبار بوده و در رویکرد لیبرال از طریق فرایند دموکراتیزاسیون یا دموکراسی اجماعی صورت می گیرد، در میان بسیاری از دولت های در حال توسعه و به ویژه دولت های خاورمیانه از اهمیت بسیاری برخوردار است. در جوامعی همچون عراق که مختصات فرهنگی و ترکیب جمعیتی آنها از لایه های هویتی، خرده فرهنگ ها و اقوام گوناگون تشکیل شده ، این موضوع از مسائل مهمی است که تهدیدها و چالش های زیادی برای این کشور به همراه داشته است .از آنجا که حلقه اول در امنیت ملی هر کشور پس از امنیت داخلی، حوزه بلافصل با همسایگان است لذا تغییر و تحولات در محیط سیاسی – امنیتی این حوزه بر نظام و سیستم امنیتی ایران اثرات مستقیم و غیرمستقیم خواهد داشت.بر این اساس در این پژوهش تلاش خواهد شد به بررسی مهمترین عوامل و موانع همبستگی ملی در عراق بعنوان یکی از همسایگان ایران و از عوامل موثر در نظام امنیت منطقه ای آن پرداخته شود. با توجه به چالش های پیش روی همبستگی ملت عراق می توان مهمترین چالش ها را عدم تحقق فرآیند دولت سازی تنوع قومی مذهبی و تأثیر گذاری بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای دانست. این تحقیق باروش توصیفی ، تحلیلی در پنج فصل با بیان دیدگاه ها و نظریاتی در مورد چالش های همبستگی ملی ،قومی ، مذهبی و جامعه شناسی عراق بیان و در پایان نتیجه گیری و راهکارهایی ارائه گردیده است، روش شناسی موجود در پژوهش رئالیسم بر اساس همگرایی و واگرایی با استفاده از نظریات امیل دورکیم پرداخته شده است .