با توجه به نقشی که ارزش ها در پیوستگی فرهنگ انسان با گذشته ی خویش ایفا می نماید؛ در پی صیانت از ارزش های جنگ نیز چند سالی است موزه های شهداء راه اندازی شده که متاسفانه آثار به عنوان سند و حامل پیامی ارزشمند، بدون مطالعه ی علمی موزه ای می شود. تحقیق حاضر پژوهشی است در حفاظت با تکیه بر شناخت کامل از ارزش های موجود در آثار شهداء که منتج شده از مطالعه ی کل آثار موزه ی شهدای تبریز (4010 اثر) می باشد. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و اینترنتی، مصاحبه با کارشناسان و بررسی و مطالعه ی عینی مورد پژوهش، انجام شده و شامل چهار فصل در دو بخش کلی نظری و عملی است؛ که در بخش نخست با اشاره به کلیات پژوهش، به تبیین مصداق های جهانی بخصوص بر دیدگاه کشور عراق پرادخته و سپس اهمیّت شناخت مفهومی آثار به عنوان میراث مادی ـ معنوی با مباحث ارزیابی ارزش ها به همراه بررسی محیط موزه ی مورد نظر و طبقه بندی آثار با هدف ارائه ی بهتر آنها و همسو شدن با اهداف حفاظت، موضوعی است که بطور گسترده بدان اشاره شده است. در بخش دوم نیز مباحث مبانی نظری حفاظت و مرمت آثار شهداء به همراه شیوه های مستندنگاری (فن-شناسی، آسیب شناسی) و ارائه ی راهکارهای اجرایی نگهداری و بررسی عوامل تأثیرگذار بر اساس سنجش فراوانی تک متغییرین آماری منتج شده از مطالعات نگارنده بر روی کل آثار موزه ی شهدای تبریز، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج پژوهش: - شناخت اصالت و ارزش آثار شهداء رابطه ی مستقیم با نوع برنامه ریزی های حفاظتی آن دارد. - طرح حفاظت پیشگیرانه مجموعه آثار جنگ و بخصوص آثار باقی مانده از شهداء در موزه های شهداء. - آموزش به صورت عمومی و تخصصی، راهکاری جهت رسیدن به بینش مشترک در حفاظت پیشگیرانه.