نام پژوهشگر: عادل ظاهر

تأثیر پذیری نگارگری عثمانی از نگارگری ایران با محوریت شاهنامه طهماسبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1391
  عادل ظاهر   مهدی محمدزاده

حکومت اسلامی و نوپای عثمانی پس از به قدرت رسیدن در اوایل سده نهم هجری شروع به وام گیری فرهنگی از کشور های اسلامی، از جمله ایران نمود. بعدها در سده های دهم و یازدهم هجری هنر عثمانی به ویژه نگارگری ایشان به دلایل گوناگون از جمله غنایم فرهنگیِ حاصل از جنگ های ایران و عثمانی و حضور نگارگران ایرانی که از راه های گوناگون وارد مرز های عثمانی شدند، از نگارگری ایرانی بهره جست. در این بین، شاهنامه ی طهماسبی با ارزش ترین هدیه ی فرهنگی از دولت صفوی به سال 974 ه. ق وارد دربار عثمانی شده و 335 سال در دسترس هنرمندان آن دیار بود، تا از صور خیال انگیز شاهکار مکتب تبریز بهره ببرند. تأثیر های برگرفته از شاهنامه ی طهماسبی در قالب مواردی همچون موضوع نگاره ها و عناصر تجسمی، تصویری، طبیعی و معماری قابل بررسی است، البته هر یک از موارد فوق با شدت و ضعف همراه بوده اند که در این پژوهش به بررسی آن ها پرداخته شده است. به این منظور در این مجال تعدادی از نگاره های شاهنامه طهماسبی به عنوان جامعه ی آماری انتخاب، و با نگاره های موجود در چهار شاهنامه ی عثمانی مورد مقایسه کمی و کیفی قرار گرفته است و نتایج حاصل در جدولی تنظیم شده است و برای نتیجه گیری بهتر داده های آماری موجود به صورت کیفی بیان شده است که بیانگر بیشترین تأثیر پذیری در عناصر تجسمی و کم ترین تأثیر پذیری در عناصر معماری است و در موضوع حد وسط وجود دارد.