این پایان نامه به مقایسه نظام آوائی ،واژگانی و نحوی دو گونه زبانی نیشابوری و سبزواری که دو گویش از زبان فارسی اند،پرداخته است.منبع این تحقیق برای گویش سبزواری ،کتاب بررسی زبان شناسانه گویش سبزوار تالیف آقای ابوالفضل بروغنی، پایان نامه های نوشته شده درباره این گویش و جملات از پیش ساخته شده ای بوده که شامل کلیه نکات دستوری است .همچنین فهرستی از واژگانی که در گویش سبزواری وجود دارند ولی در فارسی معادلی ندارند، از گویشوران سبزواری پرسیده شده و معادل گویشی آن ها توسط پژوهشگر ضبط گردیده است.پژوهشگر که خود گویشور نیشابوری است ،برای گویش نیشابوری از شم زبانی و بیان سایر گویشوران استفاده کرده است.این دو گویش ،هر دو به یک زبان تعلق دارند بنابراین در اصول یکسان می باشند.لذا پرسش ما در این تحقیق این بوده است که آیا دو گونه زبانی نیشابوری و سبزواری از نظر آوائی ،نحوی، ساختواژی و نوع واژگان با هم متفاوتند یا خیر. گرد آوری داده های زبانی به شیوه میدانی از طریق ارتباط مستقیم با مردم به شیوه عملی و از طریق مصاحبه انجام شده است ولی در گویش سبزواری، علاوه براین شیوه از روش کتابخانه ای نیز استفاده شده است.این پایان نامه مباحث ساخت واژه را به پنج بخش اسم و سایر وابسته های آن، فعل ،نقش نماها، اصوات و ساختمان قاموسی واژه تقسیم کرده است که در هر فصل جزئیات آن به تفصیل بررسی شده است.در پایان با توجه به بررسی های به عمل آمده و مثال های فراوانی که در این پایان نامه آمده است نتیجه گرفته می شود که دو گونه زبانی نیشابوری و سبزواری، از لحاظ آوائی ، ساخت واژی و واژگانی با هم تفاوت هائی دارند. کلید واژه ها:زبان،لهجه،گویش،نیشابور،سبزوار.