نام پژوهشگر: امان اله زارعی احمدی

ساخت و استفاده از مایعات یونی در واکنشهای هسته دوستی و حلقه زایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده علوم 1391
  امان اله زارعی احمدی   فریبا حیدری زاده

در این پایان نامه در راستای اهداف شیمی سبز از مایعات یونی به عنوان حلال و کاتالیست در واکنش های هسته دوستی و حلقه زایی استفاده شده است. ضمن اینکه به واکنش کلیک، واکنش چندجزیی و واکنش بدون حلال به منظور توجه به مسایل زیست محیطی پرداخته شده است. قابل بازیابی برای تهیه تری آزول ها از آزید های آلی و آلکین های انتهایی (i) در ابتدا، یک مایع یونی حاوی مس معرفی گردید که این کاتالیست در حلال های مختلف آلی، آب و حتی مایع یونی قابل استفاده بود. پس از آن، واکنش چند جزیی تبدیل هالیدهای آلی به ناجورحلقه های پنج عضوی تر ی آزول در حضور مایعات یونی مدنظر قرار گرفت که این مایعات یونی هر دو نقش حلال و کاتالیست را برای واکنش مذکور ایفا نمودند. در ادامه، از مایع یونی پروتیک برای آزیدولیز اپوکسیدها استفاده و عوامل موثر بر اسیدیته آن در نقش کاتالیست بررسی گردید. مایع یونی مورد استفاده در این پروژه دو نقش همزمان حلال و کاتالیست را داشت. همچنین، به واکنش های بدون حلال که یکی از راهکارهای شیمی سبز با عوارض کمتر زیست محیطی است ، پرداخته و تهیه لاکتون ها از اپوکسیدها با استفاده از مایع یونی فلوئوریدی در محیط بدون حلال مدنظر قرار گرفت. آزمایشات نشان داد که تترابوتیل آمونیوم فلوئوراید نشانده شده بر روی سیلیکاژل این نقش را به خوبی ایفا نمود. در پایان، از تترابوتیل آمونیوم فلوئوراید در حضور مایع یونی پروتیک قابل بازیابی برای تبدیل ناجور حلقه های سه تایی اپوکسید به ناجورحلقه های پنج تایی لاکتون استفاده شد. این مایعات یونی تهیه مشتقات لاکتون را با بازده های بالا کاتالیست نمودند.