نام پژوهشگر: احسان میانجی

معرفی مدلی برای برآورد زمان بر مبنای ارزیابی ریسک در پروژه های تونلسازی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعت آب و برق (شهید عباسپور) - دانشکده مهندسی علوم آب 1391
  احسان میانجی   سعید خرقانی

در حالت کلی و در قرارداد پروژه ها، کارفرما و پیمانکار در قبال تصمیم گیری برای بودجه و قیمت مناقصه به ترتیت عمل می کنند. با این حال هر دو طرف قرارداد نیازی اساسی به نمایشی دقیق از توزیع هزینه و زمان بندی پروژه برای تصمیم گیری در قبال آن دارند. استفاده از یک مدل برآوردی که پیش زمینه ای از زمان بندی پروژه باشد، می تواند معیار این تصمیم گیری ها را بهبود بخشد. بنابر بحث-های انجام گرفته شده در مورد عوامل مختلف ریسک و تأثیر آنها بر مقادیر زمان در پروژه های تونل سازی، نتیجه گرفته شد که لحاظ نمودن تفاوتی آشکار بین زمان های نرمال حفاری با ریسک های نامطلوبی که باعث ایجاد زمان های استثنایی و غیر منتظره می شوند، بسیار مهم است. مدل های موجود برای کمک در تصیم گیری مانند dat، زمان نرمال و زمان های ناشی از وقایع نامطلوب یا همان ریسک ها را در محاسبات جدا از هم در نظر نمی گیرند.تغییرات و نوسان ناشی از ضرایب ریسک نرمال در این پایان نامه با "فاکتور های ایجاد تغییرات در بازه مدت زمان نرمال" تعریف می-شوند. ضرایب مربوط به کارایی یا راندمان مانند نرخ پیشروی روش حفاری مورد نظر از نمونه های ضرایب ریسک نرمال می باشند. وقایع نامطلوب به عنوان "وقایعی که باعث تغییرات غیر منتظره و عمده در روند تونل سازی می شوند"، تعریف می شوند. وقایع نامطلوب معمولاً ناشی از عوامل فیزیکی مانند شرایط زمین شناسی و آب زیرزمینی می باشند. ریزش تونل، آب گرفتگی و نشست، از جمله وقایع نامطلوب می باشند. طبق نتایج گرفته شده، روش های محاسباتی تقریبی می توانند روش مناسب تری برای در نظر گرفتن تغییرات در زمان که ناشی از ریسک های نرمال می باشند، نسبت به روش های محاسباتی دقیق که یا وجود ندارند و یا بسیار پیچیده هستند، می-باشند. از روش های تقریبی بحث شده، روش شبیه سازی مونت کالو به دلیل راحتی نسبی در در نظر گرفتن تعداد زیادی متغییر همبسته مجهول، روشی مناسب شناخته شد. وقایع نامطلوب را می توان به صورت متغییر گسسته در نظر گرفت.روش حفاری مورد نظر و مشخصات ژئوتکنیکی ملاحظات کلیدی در برآورد مدت زمان یک پروژه تونل سازی می باشند. شرایط زمین شناسی و آب زیرزمینی، روش حفاری مناسب را می تواند تعیین کند. نرخ های پیشروی روش های مختلف حفاری در بازه ای از شرایط زمین شناسی مختلف توضیح داده شدند. مطالعات موردی که در فصل سوم بحث شد نشان دادند که بعضی اوقات انواع مختلفی از وقایع و ریسک ها می توانند رخ دهند و پیامد آنها در هر پروژه به صورت هزینه و زمان نمایان می شود. بعضی از آنها بسته به ظرفیت واقعی روش حفاری می توانند رخ دهند. بعضی از این وقایع به صورت اتفاقی و در نتیجه شرایط زمین شناسی به وجود آمده رخ می-دهند. وقایعی نیز وجود دارند که در نتیجه خرابی تجهیزات و ماشین آلات حفاری اتفاق می افتند. خطاهای فاحش انسانی نیز عامل برخی از این وقایع می باشند. پس در نظر گرفتن تأثیر وقایع و ریسک ها موجود در زمان پروژه امری بسیار مهم می باشد.هدف از پیشنهاد این تحقیق، بهبود بخشیدن به معیارهای تصمیم گیری در قبال برنامه زمان بندی پروژه های تونل سازی می باشد. توسعه مدلی برای برآورد مدت زمان ساخت پروژه، به این هدف کمک شایانی کرده است. مدل توضیح داده شده در این پایان نامه برای برآورد زمان پروژه بر روی پروژه تونل انتقال آب کرج، اعمال شد. با توجه به نتایج بدست آمده، می توان نتیجه گرفت که مدل پیشنهادی برای برآورد زمان، واقع گرایانه است. این امر به دلیل این است که زمان بدست آمده و مدل با زمان واقعی و عملی اتمام پروژه، تا حدود زیادی با هم تطابق دارند.برآورد جداگانه زمان های نرمال و زمان های استثنایی که ناشی از ریسک های موجود در روند حفاری می باشند، به وضوح و روشنی در نتایج انجامیده است. در این مدل نشان داده شد که مدت زمان های نرمال تأثیر اصلی و اساسی را بر روی مدت زمان کل پروژه می گذارد، و نیز امکان این امر وجود دارد که زمان های استثنایی را برای هر یک از وقایع و ریسک های شناسایی شده، محاسبه نمود. این امر گزینه های ممکن را برای طرفین قرارداد (کارفرما و پیمانکار) به منظور استفاده از نتایج در شرایط مختلف قراردادی و سازمانی را افزایش می دهد.با توجه به برآورد آشکار و واضح فاکتورهای مختلف موثر بر نتایج، می توان بر روی مدل برآوردی یک آنالیز حساسیت نیز انجام داد. به این صورت می توان تعیین کرد که کدام یک از فاکتورها، مشخصات ژئوتکنیکی و ریسک های موجود، تأثیر بیشتری بر روی نتایج دارند.