نام پژوهشگر: وحید سمیعی

هنجار گریزی در آثار داستانی بیژن نجدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - پردیس آموزشهای نیمه حضوری 1391
  وحید سمیعی   محمد حسن حسن زاد? نیری

هنجار گریزی از موضوعات مهم سبک شناسی جدید و نقد ادبی به حساب می آید. منظور از آن عدول از هنجار معمول و متعارف است. یعنی وقتی ما به یک سبک و ساخت جدید می رسیم که تغییری در ساخت قبلی ایجاد شده باشد و این تغییر هم به نحوی باشد که تنها به ساخت غیر دستوری محدود نگردد بلکه خود ابداع هنری محسوب گردیده، سبک خاصی را پدید آورد و هرچه این تغییر بیشتر باشد، امکان رهیافت به سبک ویژه فراهم تر است. بیژن نجدی با ساخت ترکیبات جدید و همچنین کاربرد بیش از حد اصطلاحات روزمره که کمتر نویسنده ای در آثارش از آن بهره جسته، توانسته سبک جدیدی در داستان نویسی ابداع کند. صبغ? اقلیمی در داستان های نجدی علاوه بر انعکاس در تصویر هایی که از فضای گیلان ارائه می دهد، در کاربرد واژگان محلی و بومی تا حدودی نیز تجلی کرده است. علاوه بر این از مهمترین عناصر ایجاد آشنایی زدایی معنایی ، تشبیه ، تشخیص ، پارادوکس و حسامیزی هستند که نجدی در داستان هایش از آنها به خوبی بهره برده است. آنچه لازم به ذکر است این است که نجدی از انواع هنجار گریزی به زیبایی بهره گرفته و یکی از اصلی ترین دلایل موفقیت او در زمینه داستان نویسی علاوه بر تکنیکهای روایی، استفاده متعادل از هنجارگریزی است. دستاورد این پژوهش، ناظر بر این است که نجدی از هشت مورد عمد? هنجارگریزی بر اساس الگوی لیچ، در شش مورد دست به هنجارگریزی برجسته زده است، که در این نوشته تلاش گردیده از طریق مطالعات کتابخانه ای موارد متعدّدی از این مضامین مشترک نمایانده شود.