به قدرت رسیدن خاندان عباسی، یکی از وقایع مهم و تاثیرگذار تاریخ اسلام و جهان است. آنان پس از ساقط کردن بنی امیه با ترفندهای مختلف بیش از 500 سال بر جهان اسلام فرمانروایی کردند. یکی از عوامل تسلط عباسیان همراه نمودن علویان، که قرابت نزدیکی با پیامبر اسلام (ص) داشتند، بود. استفاده از « شعارالرضا من آل محمد» یکی از ابزارهای غصب حکومت، و در ظاهر واگذاری آن به علویان بود. عباسیان پس از کسب قدرت و عدول از وعده های اولیه خود، علویان را رقیب در حکومت دیدند و با شکنجه و فشارهای سیاسی و اجتماعی، آنان را به حاشیه بردند، که این عمل، عکس العمل های متفاوتی را در سرزمینهای اسلامی بر پا نمود. عنوان پژوهش حاضر« بررسی جنبش های سیاسی و دینی علیه عباسیان در عصر امامت امام رضا (ع) » می باشد. بنا داریم در این تحقیق سیر بروز نهضت ها، عوامل جنبش های قبل از امامت امام رضا (ع)، تا شهادت ایشان را در سالهای 183 ق تا 203 ق به مدت بیست سال بررسی و پژوهش نماییم. روند گسترش فرهنگ علوی و تکامل مذهب شیعی، و نقش منحصر به فرد امام هشتم (ع) در ایران و جامعه اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین واکنشهای سیاسی، اجتماعی و دینی در گستره سرزمینهای اسلامی(مثل خود مختاری و استقلال نواحی مختلف، لایه های متفاوت بینش اسلامی و دینی و اختلافهای مابین آنها) و همچنین نقش آنها در وحدت و بیداری مردم مورد تفحص قرار می گیرد.