نام پژوهشگر: محمد مریوانی

بررسی خاندان حکومتگر گروسی در بیجار از دوران صفویه تا پایان قاجار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  محمد مریوانی   حبیب ارجمند زاده

خاندان گروس یکی از خاندان های ایرانی الاصل کُرد زبان بود که حکومت ولایت گروس به مرکزیت بیجار را از دوران تیموری تا اواخر دوره ی قاجار بر عهده داشت. نام این خاندان از اواسط دوران صفویه در منابع ذکر گردیده که علاوه بر حکومت در ناحیه ی گروس در سایر مناطق ایران نیز حکمرانی نموده اند. گروسی ها از قرن دهم هجری به بعد، به عنوان خاندانی تاثیرگذار در جریان تاریخ محلی ایران، به شمار می روند. به طوری که در طی دوران حکومت صفویه، افرادی از این خاندان به پاس خدماتشان به صفویان، به حکمرانی در گروس و نواحی دیگری از کشور دست یافتند. پریشانی سیاسی ایران پس از مرگ نادر و دوره ی کوتاه مدت زندیه تا انتقال قدرت به حکومت قاجاریه سبب شد که مناطق غربی ایران به کانون اصلی درگیری های سیاسی تبدیل شود و خاندان گروس نیز در این مرحله از تاریخ ایران به عنوان یکی از تاثیرگذارترین حکومت های محلی، نقش زیادی را ایفاکرد. شهرت و حشمت این خاندان در دوره های زند و قاجار به اوج رسید و افرادی از آن ها پست های مهم و کلیدی کشور و حکومت ایالات مختلف را به دست گرفتند و در امور کشور تأثیرگذار تر از گذشته گردیدند؛ به طوری که در این مدت خدمات زیادی هم به کشور و هم به ولایت تحت حاکمیت خود یعنی بیجار گروس کردند. از جمله افراد این خاندان که تأثیر گذارتر از سایرین بود و پست های مهم و حساس کشوری را بر عهده داشت، حسنعلی خان امیرنظام گروسی بود که تا سرحد صدارت در دوران مظفرالدین شاه قاجار پیش رفت. در این اثر تلاش گردیده است تا اقدامات و خدمات این خاندان به کشور و شهر بیجار به عنوان موطن آن ها، از دوران صفویه تا پایان قاجار شناسایی و مورد بررسی قرار گیرد.