نام پژوهشگر: اعظم قلی زاده

کارایی درمان شناختی - رفتاری مبتنی بر مدل هافمن بر اختلال اضطراب اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1391
  اعظم قلی زاده   تورج هاشمی

هدف پژوهش حاضر تعیین کارایی درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر مدل هافمن بر کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی بود. پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه تجربی تک موردی بود که با استفاده از خطوط پایه ی چندگانه ، طی 12-10 جلسه بر روی سه بیمار مبتلا به sad با پیگیری 1ماهه و 4 ماهه اجرا شد. داده های پژوهش به کمک پرسشنامه های فوبی اجتماعی ، اضطراب بک ، افسردگی بک ، فرم کوتاه ترس از ارزیابی منفی ، اجتناب و توجه متمرکز بر خود گردآوری شدند. جهت تحلیل داده ها از روش های تحلیل نموداری و ترسیمی و جهت بررسی معناداری بالینی تغییرات از فرمول درصد بهبودی استفاده شد. درمان کاهش قابل توجهی در کاهش اضطراب ، افسردگی ، ترس از ارزیابی منفی ، اجتناب و توجه متمرکز بر خود بیماران نشان داد. اجرای پرسشنامه ها پس از پیگیری 1ماهه و 4 ماهه حاکی از پایداری تغییرات درمانی بود.نتایج این پژوهش نشان داد که درمان شناختی – رفتاری مبتنی بر مدل هافمن به درمان افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی منجر شده است. در فرضیه اول پژوهش پیش بینی شده بود که درمان شناختی – رفتاری مبتنی بر مدل هافمن باعث کاهش میزان اضطراب فیزیولوژیک مبتلایان به sad می شود.یافته های بدست آمده در مورد این فرضیه نشان داد که درمان به طور ویژه ، به تغییرات قابل توجهی در اضطراب فیزیولوژیک منجر شد و آن را کاهش داد و این تغییرات 4 ماه پس از درمان همچنان باقی ماند در فرضیه دوم پژوهش پیش بینی شده که درمان شناختی – رفتاری مبتنی بر مدل هافمن باعث کاهش افسردگی در مبتلایان به sad می شود. تغییر در روند افسردگی هر سه بیمار پس از درمان ، نشان داد که درمان شناختی – رفتاری باعث کاهش چشمگیر علائم افسردگی پس از درمان می شود. نکته قابل توجه این است که کاهش علائم افسردگی در پیگیری 4 ماهه نسبت به درمان محسوس تر بود در فرضیه سوم پیش بینی شده بود که درمان شناختی – رفتاری مبتنی بر مدل هافمن باعث کاهش ترس از ارزیابی منفی مبتلایان به sad می شود. یافته های این پژوهش نشان داد که ترس از ارزیابی منفی بعد از درمان درمان شناختی – رفتاری در هر سه آزمودنی کاهش می یابد و این کاهش در دوره پیگیری نیز مشهود بود. در پژوهش حاضر دو سوال نیز مطرح شده بود و سوال اول این بود که آیا درمان شناختی – رفتاری مبتی بر مدل هافمن بر اجتناب مبتلایان به sad تاثیر دارد؟ یافته های بدست آمده از پژوهش حاضر نشان داد که درمان شناختی – رفتاری به کاهش اجتناب در هر سه بیمار منجر شده است . و روند بهبودی در دوره پیگیری 1ماهه و 4 ماهه در هر سه بیمار حفظ شده است. بررسی دومین سوال پژوهشی در حیطه مولفه مرتبط با اختلال اضطراب اجتماعی ، نیز حاکی از کاهش توجه متمرکز بر خود در هر سه بیمار ، پس از روند درمان می باشد.