نام پژوهشگر: آزیتا ابنوی

بررسی طرح و ساخت زیورآلات در دوره سلجوقی و محدوده متاثر از آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنر 1390
  آزیتا ابنوی   مریم کامیار

هنر سلجوقی جایگاهی والا در رشد و درخشش اغلب زمینه‏های هنر اسلامی به خود اختصاص داده است اما به دلیل عدم بررسی و تحقیق پیرامون زیورآلات دوره‏ی سلجوقی جنبه‏های ارزشمند این هنر تا حدی ناشناخته مانده است. لذا برای شناخت بیشتر بخشی از فرهنگ و هنر گذشته‏ی ایرانی- اسلامی نیازمند آن هستیم که انواع فن‏آوری و نحوه‏ی ساخت، نقوش و مواد بکار رفته در ساخت زیورآلات این دوره که شامل فلزات، سنگ‏های قیمتی و نیمه‏قیمتی می‏باشند، مورد بررسی قرار گیرند و اصول ساختاری آنها تبیین گردند. برای رسیدن به این هدف تعداد کثیری از انواع زیورآلات دوره‏ی سلجوقی شامل دستبند، آویز، بازوبند، گردنبند، گوشواره و انگشتری‏ها مورد بررسی قرار گرفته‏اند. سه رویکرد اصلی در زیورآلات این دوره قابل شناسایی است: جنبه تزئینی، جنبه اعتقادی و جنبه اجتماعی. همچنین سه دسته از نقوش بکار رفته در این زیورآلات شامل نقوش حیوانی، نقوش گیاهی و کتیبه‏ها عملکردی مهم در تداوم و ماندگاری آنها برعهده دارند که اغلب با تکنیک‏هایی چون حکاکی، سیاه‏قلم، ریخته‏گری و ملیله‏کاری اجرا شده‏اند. روش گردآوری مطالب به صورت استقرایی است که با بررسی جزئیات نمونه‏های مورد پژوهش از زیورآلات سلجوقی از منظر فن‏آوری و نحوه ساخت، نقوش و مواد بکار رفته در آنها مورد استنتاج قرار گرفته‏اند.