نام پژوهشگر: سمیرا فخرآور

ارائه طرح جایگزین فضای داخلی واگنهای متروی شهر تهران برای پاسخگویی به نیازهای نشستن و اتکاء
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی 1391
  سمیرا فخرآور   سعید مجیدی

با توجه به نتایج حاصل از مراحل مختلف، معیارهای مورد نظر برای طراحی داخلی واگن مترو به دست آمدند. روند طراحی به صورت موازی و در سه مرحله انجام گرفت که شامل موارد زیر است: طراحی چیدمان، طراحی صندلی و طراحی دستگیره. طراحی در هر بخش به صورت هماهنگ با دو بخش دیگر انجام گرفته است. در نهایت طرح برتر در هر سه بخش چیدمان، صندلی و دستگیره در کنار یکدیگر قرار گرفته و طرح جدیدی برای فضای داخلی واگن مترو با توجه به نیاز های نشستن و اتکاء براساس نیاز های استفاده گران ایرانی ارائه گردید. مهم ترین ویژگی های طرح جدید ارائه شده عبارتند از: 6.3.1 ویژگی های چیدمان • چیدمان صندلی ها به صورت طولی است و بیشترین فضا را برای مسافران ایستاده ایجاد کرده است. • جهت صندلی ها در هر دو حرکت رفت و برگشت یکسان است. • با 46 عدد صندلی بیشترین فضا را برای نشستن مسافران، نسبت به سایر طرح های با چیدمان طولی ایجاد کرده است. • سبب کاهش ازدحام در فضای میانی واگن می شود. • دیواره های واگن نسبت به شرایط کنونی 18 متر افزایش یافته و افزایش اتکای مسافران را در پی دارد. • چیدمان پشت به پشت صندلی ها باعث حفظ بیشتر حریم شخصی مسافران می شود. 6.3.2 ویژگی های صندلی • ابعاد کلی صندلی ها مشابه ابعاد صندلی های کنونی می باشد. • ارتفاع پشتی صندلی انحنایی مطابق با قوس ستون مهره ها دارد تا اعمال نیروی عمودی بر روی ستون فقرات به حداقل برسد. • عرض پشتی صندلی انحنایی مطابق با قوس عرض شانه دارد تا سطح پشتی صندلی ارتباط بیشتری با بدن انسان داشته باشد و فشار در سطح بیشتری پخش شود و فشار کمتری به فرد وارد می شود. • شیب پشتی و کفی صندلی برای راحتی بیشتر 105 درجه در نظر گرفته شده است. • کفی صندلی مقعر است و در هر دو جهت پهنا و عمق انحنا دارد تا با جاگیری مناسب کفل و ران و توزیع فشار در سطح وسیع تری از کفی صندلی باعث کاهش خستگی بدن شود. • رویه صندلی ها از جنس فایبرگلاس تقویت شده است و برای جلوگیری از تجمع آلودگی صاف و بدون بافت طراحی شده است. • کفی صندلی برای جلوگیری از سر خوردن مسافران شیب 5 درجه دارد. • تعبیه دیواره بالای صندلی ها این امکان را به همه مسافران می دهد که از آن به عنوان تکیه گاه سر استفاده کنند. • محدوده هر صندلی به وسیله برآمدگی حاصل از قوس های پشتی و کفی صندلی ها مشخص می شود و مانع استفاده راحت تعداد افراد بیشتر از آن ها می شود. • یک صندلی از هر ردیف دارای برچسب اولویت حق استفاده افراد کم توان می باشد. 6.3.3 ویژگی های دستگیره • قطر دستگیره ها 30 میلی متر و جنس آن ها فولاد ضد زنگ است. • امکان دسترسی تمامی صدک ها را فراهم کرده است. • مدل چهارتایی این دستگیره که برای فضای جلوی درها در نظر گرفته شده است باعث حفظ تعادل افراد بیشتری می شود و تماس دست ها را به حد اقل می رساند. • این دستگیره ها به زمین وصل نیستند. • رنگ شبرنگی دست گیره ها باعث رویت سریع تر آن ها می شود. لازم به توضیح است که طرح نهایی پس از تکمیل برای93 نفر از شرکت کنندگان در پژوهش که آدرس پست الکترونیک خود را در پرسشنامه نوشته بودند ارسال گردید و نظر آنان در مورد طرح پرسیده شد. از 74 نفر پاسخگو، 62 نفر طرح را از نظر زیبایی شناسی و ارگونومی (با توجه به تصاویر ارائه شده و ویژگی های طرح) مناسب ارزیابی کردند و طرح ارائه شده را جایگزین مناسبی برای طراحی فعلی فضای داخلی واگن های مترو دانستند.