بحث عالم صغیر و عالم کبیر یکی از مباحث مهم در ادیان به خصوص دین اسلام می باشد. در این رساله کوشیده ایم پس از ارائه گزارشی کوتاه از پیشینه تاریخی این موضوع، بر پایه دیدگاه ممتاز شیخ عزیزالدین نسفی در باب عالم صغیر و عالم کبیر و بررسی تناسبات بین این دو، عوالم مختلف (ماسوی الله) و انسان کامل را در نظام عرفانی – فلسفی او بررسی نماییم. پس از بیان کلیات به بررسی آثار و شخصیت شناسی نسفی و تفحص در فضای سیاسی - اجتماعی عرفان و تصوف در قرن هفتم و همچنین ابعاد و زوایای عالم صغیر و عالم کبیر در نظرات و آثار وی پرداخته شده است. سپس رابطه و تناظر فی مابین عالم صغیر و عالم کبیر مورد بررسی قرار گرفته است.