نام پژوهشگر: حمید رضا سعادت

نقش و جایگاه اخوان‏المسلمین در معادلات سیاسی و اجتماعی آینده مصر
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  حمید رضا سعادت   محمدجواد حق شناس

چکیده : اخوان‏المسلمین از جنبش‏های قدیمی و ریشه‏دار کشور مصر می‏باشد که بعد از تأسیس توسط شیخ حسن البناء در سال 1928 میلادی تاکنون در مصر و بسیاری از کشورهای دیگر در زمینه‏های مذهبی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، نظامی و ... فعالیت می‏نماید و تأثیرات عمیقی در ایدئولوژی و افکار مسلمانان در برخورد با وقایع و مسائل سیاسی داشته و نقش مهمی را در جریان‏سازی در حکومت‏ها و کشورها بازی کرده است. گستره فعالیت این جنبش باعث شد همواره سرکوب و تحت تعقیب قرار گیرد و تاکنون بزرگ ترین هزینه‏ها را متحمل گریده است. محاکمه‏های نظامی متعدد، شکنجه، زندان‏های طولانی و ابد و اعدام صدها تن از اعضاء از جمله نتایج تعامل اخوان‏المسلمین با رژیم‏های حاکم بر مصر بوده است. تحت همین فشارها به مرور زمان افکار رادیکالی و تندرویانه اخوان المسلمین تعدیل یافته و سیاست‏های محافظه‏کارانه و محتاطانه در دستور کار قرارگرفته است و نسل جدید اخوان عموماً براساس شرایط و مقتضیات زمان عمل نموده‏اند. فعالیت این جماعت در دهه اخیر با توجه به ممنوعیت فعالیت در مصر، بر حضور نسبتاً قدرت‏مند در پارلمان و تلاش برای تغییر بندهایی از قانون اساسی مبتنی بوده است. در تحولات سال 2011 مصر اگر چه شروع کننده و عامل اصلی این قیام‏ها اخوان المسلمین نبودند اما با حضور فعال خود در صحنه سقوط حکومت مبارک را تسریع بخشیدند. هم اکنون اخوان سعی دارد با تکیه بر دو محور دموکراسی و اسلام گرایی به ایفای نقش در مصر بپردازد و با ایجاد یک حکومت دموکراتیک بر پایه تفکرات اسلامی، موثرتر و عمیق‏تر از قبل عمل نماید. از نشانه‏های این هدف راهیابی چشم‏گیر40 درصدی اعضاء این جنبش به پارلمان مصر در انتخابات سال 2011 مصر می‏باشد. نتیجه به دست آمده از این پژوهش، فرضیه مطرح شده را تأیید می‏نماید که حکومت آینده مصر، حکومتی با اکثریت اسلام‏گرایان میانه‏رو به‏ویژه اخوان المسلمین و احزاب وابسته به آن خواهد بود که تعاملات مثبتی با کشورهای منطقه خصوصاً ایران و اسراییل و کشورهای فرامنطقه‏ای مثل آمریکا خواهدداشت و به عنوان یک الگو و نمونه حکومت اسلامی مطرح شده که به سایر کشورهای اسلامی تسری خواهد داش