نام پژوهشگر: مرضیه فتح اله زاده دیزجی

بررسی و تحلیل شیوه های تزئین گنبدهای شاخص دوران صفوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  مرضیه فتح اله زاده دیزجی   هاشم حسینی

هنر اسلامی در بخشهای مختلف، بخصوص در زمینه معماری و تزئینات وابسته به آن دارای ویژگی و زیبایی خاصی است. به طور کلی در تاریخ معماری ایران تزئین نقش مهمی دارد و توانسته از گذشته های دور تا به امروز پویایی و تداوم خود را همواره حفظ نماید. از اواخر دوره سلجوقی هنرمندان ایرانی بخش های خارجی بنا را با قطعات ریز لعابدار به رنگ فیروزه ای تزئین نمودند و اوج تزئینات خارجی بناها در دوره صفوی بوده است. تزئینات سطح گنبد از دوره تیموری به شکل بسیار چشمگیری آغاز می شود و در دوره صفوی اوج می گیرد و بسیار جلوه گر می شود. در این رساله ما سعی در شناساندن و بررسی چند گنبد شاخص در دوره صفوی و تزئینات بکار رفته در سطح آنها در داریم.در جهت این کار بناها را از دو شهر اصفهان و مشهد که مهمترین شهرها در دوره صفوی بوده اند انتخاب کرده ایم و بناهای انتخاب شده شامل مسجد، چند مدرسه و تعدادی آرامگاه می باشند. بناهای انتخاب شده از مهمترین بناهای دوره صفوی هستند و ویژگی های هنری و تزئینی دوره صفوی را به طور کامل عیان می کنند. چنانکه تزئینات گنبدی این بناها گویای شیوه های تزئینی دوره مذکور هستند. دلیل این بررسی نیز نشان دادن رویکرد و علاقه صفویان به نوع تزئینات است. از آنجا که در میان پادشاهان دوره صفوی تأثیرگذارترین و پرکارترین آنها شاه عباس بوده است، در این رساله نیز بیشتر روی بناهای ایجاد شده در این دوره تأکید شده است.(مسجد شاه، مسجد شیخ لطف الله)