مرکبات یکی از مهمترین تیرههای میوههای نیمه گرمسیری محسوب میشوند که جایگاه بی مانندی را در سلسله گیاهی حفظ نموده و به عنوان بخشی از رژیم غذایی، دارای ارزش فراوانی می باشند، از مرکبات میتوان به عنوان یک مکمل غذایی حاوی هسپردین و سایر فلاونوییدها برای جلوگیری از عفونت ها و تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده نمود. گرچه میوه مرکبات جزء میوههای نافرازگرا می باشد، اما ترکیبات موجود در میوه آن بسته به دما و مدت نگهداری تغییر می کند، یعنی هر چقدر مدت انبارداری طولانی تر باشد این ترکیبات بیشتر ممکن است تغییر کنند. پوسیدگی و اتلاف وزن میوه به علت تعرق از جمله عوامل محدود کننده در نگهداری میوه پرتقال به شمار میآیند. هدف از انجام این پژوهش تعیین بهترین تیمار به منظور کنترل عوامل پوسیدگی و حفظ کیفیت و افزایش عمر انبارداری پرتقال رقم والنسیا بود. بدین منظور میوهها با اسانس میخک (%1)، واکس، مخلوط واکس- اسانس پوشش داده شدند. سپس میوههای تیماردهی شده به مدت سه ماه در دمای 7 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 85 درصد نگهداری و هر سه هفته یک بار میزان سفتی، درصد اتلاف آب، میزان فساد، مواد جامد محلول کل، اسید قابل تیتر، میزان قند های محلول ( قند کل، گلوکز، ساکارز و فروکتوز) و میزان هسپردین و نارنجین پوست با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc)، فعالیت آنتی اکسیدانی با روش dpph و میزان فنل کل با روش فولین سیوکالتو اندازه گیری شد.

گیلاس به عنوان یکی از مهم ترین میوه های مناطق معتدله از میوه های نافرازگرا و پیش رس است. به عملیات جابجایی پس از برداشت حساس بوده، دارای عمر پس از برداشت کوتاهی می باشد. این از مشکلات جدی در بهره وری اقتصادی، پوسیدگی و کاهش سریع کیفیت ظاهری میوه است علت این پدیده پایین بودن میزان کربوهیدرات های ذخیره ای، نسبت سطح به حجم، کوچک بودن میوه، بالا بودن میزان تنفس و حساس بودن به ضربه و لهیدگی می باشد. تیمارهای پس از برداشت که به منظور نگهداری کیفیت یا بهبود وضیعت ظاهری میوه اعمال می شوند عبارتند از مواد شیمیایی، اشعه، پوشش های خوراکی و دما های پایین هستند. هدف از انجام این پژوهش تعیین بهترین تیمار به منظور کنترل عوامل پوسیدگی و حفظ کیفیت و افزایش عمر انبارداری میوه گیلاس بود. بدین منطور میوه ها باپوشش خوراکی نانوبیوکامپوزیت (1%)، اسانس آویشن و اسانس میخک (1%) پوشش داده شدند. سپس میوه های تیمارداده شده و شاهد به مدت 6 هفته در دمای 1 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 90 تا 95 درصد نگهداری و هر هفته فاکتورهای سفتی، درصد اتلاف آب، میزان پوسیدگی، مواد جامد محلول، اسیدیته کل، آنتوسیانین، کلروفیل دم میوه، کیفیت رنگ میوه، قند محلول کل اندازه گیری شد همچنین ارزیابی حسی و چشایی طی دو مرحله انجام شد. نتایج تجزیه تحلیل داده ها نشان داد که به لحاظ مواد جامد محلول، اسیدیته کل و پوسیدگی میوه بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود دارد در حالیکه در سفتی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. پوسیدگی میوه-ها در تیمار شاهد از هفته چهارم شروع شد و تیمارهای پوشش داده شده تا پایان دوره انبارداری هیچ گونه پوسیدگی مشاهده نشد. بیشترین میزان اتلاف آب در تیمار شاهد مشاهده شد. در شادابی و سبزینگی دم میوه بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود نداشت، ولی در شاخصه های کیفیت رنگ میوه (l, a ,b) اختلاف معنی داری بین تیمار ها مشاهده شد و بطورکلی پوشش نانوبیوکامپوزیت بهترین تیمار برای رنگ محسوب شد. میزان آنتوسیانین و قند کل دارای روند صعودی بودند که بین تیمار ها اختلاف معنی دار وجود داشت. نتایج ارزیابی حسی و چشایی نشان داد در مجموع بهترین تیمار نانوبیوکامپوزیت است و اختلاف معنی داری با شاهد داشت.

گزنه (urtica dioica) از خانواده urticaceae می باشد که دارای خواص دارویی فراوانی است. رشد و عملکرد گیاهان در اکوسیستم ها و رویشگاه های طبیعی مختلف تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. در این تحقیق اثر ارتفاع در دو استان مازندران و گلستان روی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گزنه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از مناطق مختلف در زمان گلدهی گیاه صورت پذیرفت. استخراج و شناسایی مواد موثره با دستگاه اسپکتروفتومتر و دستگاه کروماتوگرافی مایع (hplc) انجام شد. اطلاعات هواشناسی و خاکشناسی مربوط به رویشگاه ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. داده ها در قالب طرح کاملاً تصادفی، بصورت آشیانه ای با استفاده از نرم افزار آماری sas تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ارتفاع و اکوتیپ بصورت معنی داری خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی گزنه را تحت تاثیر قرار داد. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع، طول و عرض برگ ها کمتر، ارتفاع گیاه کوچک تر و میزان کلروفیل بیشتر شد، بطوریکه کمترین میزان طول برگ (9/6 سانتی متر)، کمترین میزان عرض برگ (8/5 سانتی متر) کمترین ارتفاع گیاه (2/77 سانتی متر) و بیشترین میزان کلروفیل (3/50 درصد) در منطقه له کوه مازندران با ارتفاع 2250 متر بدست آمد، همچنین میزان فنل کل، فلاونوئیدکل، اسید کلروژنیک، اسید کافئیک و روتین در اندام های مختلف گزنه با افزایش ارتفاع بیشتر شد بطوریکه بیشترین میزان فنل کل (16/8 میلی گرم بر گرم)، فلاونوئید کل (15/12 میلی گرم بر گرم)، اسید کلروژنیک (72/0 میلی گرم بر گرم)، اسید کافئیک (140/0 میلی گرم بر گرم) و روتین (71/0 میلی گرم بر گرم) در کل گیاه در ارتفاع 2250 متری منطقه له کوه مازندران مشاهده شد. همچنین میزان این ترکیبات در برگ بیشتر از سایر اندام های گزنه بود. بررسی های آماری نشان داد که بین میزان فنل و فلاونوئید و ارتفاع از سطح دریا، یک رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت.

گیلاس به عنوان یکی از مهم ترین میوه های مناطق معتدله است که در ردیف میوه های نافرازگرا و پیش رس قرار دارد. این میوه به عملیات جابجایی پس از برداشت حساس بوده و عمر پس از برداشت کوتاهی دارد. از مشکلات جدی در بهره وری اقتصادی، پوسیدگی و کاهش سریع کیفیت ظاهری میوه است. تیمارهای پس از برداشت که به منظور نگهداری کیفیت یا بهبود وضعیت ظاهری میوه اعمال می شوند عبارت هستند از مواد شیمیایی، پرتودهی، پوشش های خوراکی و دماهای پایین هستند. امروزه مصرف کنندگان، محصولات ارگانیک و عاری از بقایای سموم را ترجیح می دهند بدین ترتیب به منظور بررسی اثر پوشش خوراکی مالتودکسترین (0،1، 35، 40 درصد وزنی) و عصاره برگ زیتون (0،1، 2، 3 درصد وزنی) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. بعد از اعمال تیمارها میوه ها به مدت 3 هفته در دمای 5/0±1 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 85 تا 95 درصد در یخچال نگهداری و هر هفته فاکتورهای سفتی، درصد اتلاف آب، میزان پوسیدگی، مواد جامد محلول، اسید قابل تیتر، آنتوسیانین، کلروفیل دم میوه، قند محلول کل، گلوکز و فروکتوز اندازه گیری شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که به لحاظ مواد جامد محلول، اسید قابل تیتر و پوسیدگی میوه تحت تأثیر تیمارها اختلاف معنی داری وجود داشتند. پوسیدگی میوه ها در تیمار شاهد در هفته سوم شروع شد و در تیمارهای پوشش داده شده تا پایان دوره انبارداری یعنی هفته سوم هیچ پوسیدگی مشاهده نشد. بیش ترین میزان اتلاف آب در تیمار شاهد مشاهده شد. تیمار مالتودکسترین 40 درصد و تیمار عصاره برگ زیتون 3 درصد بیش ترین میزان سفتی میوه را در پایان مدت انبارداری داشتند. در شادابی و سبزینگی دم میوه بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود داشت. میزان آنتوسیانین، قند کل و فروکتوز تا پایان دوره انبارداری یعنی هفته سوم دارای روند صعودی بودند. میزان گلوکز دارای روند نزولی بود و در پایان دوره انبارداری تیمار مالتودکسترین 35 درصد و تیمار عصاره برگ زیتون 1 درصد بیش ترین مقدار گلوکز میوه را داشتند.