نام پژوهشگر: سید علی مرتضویان فارسانی

آسیب شناسی سیاستهای خصوصی سازی در ایران؛ مطالعه موردی در صنعت نفت از سال 1384 تا 1389
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  نیلوفر غفّارپوردامناب   علی اصغر زرگر

چکیده رساله خصوصی سازی در ایران معاصر تاریخی پرفراز و نشیب دارد امّا آنچه از خصوصی سازی در ایران مورد مطالعه رساله حاضر است آسیب شناسی سیاستهای خصوصی سازی با مطالعه موردی در صنعت نفت در دوره معطوف به سالهای 84 تا 89 می باشد. نقطه عطف در خصوصی سازی این دوران، اجرای برنامه چهارم توسعه و سیاستگذاری و اقدام به اجرای سیاستهای ابلاغی اصل 44 قانون اساسی ج.ا.ا. و نیز سیاستگذاری برنامه پنجم توسعه در راستای اجرای همین سیاستها می باشد که هر دو؛ هم برنامه چهارم و هم سیاستهای ابلاغی با اهمیت و محوریّت قرار دادن برنامه خصوصی سازی صنایع و توسعه بخش خصوصی اهمیّت می یابد. چنین بنظر میرسد با اجرایی شدن تفسیر جدید اصل 44 قانون اساسی، تمامی محدودیتهای قانونی اجرای خصوصی سازی در تمامی صنایع از بین رفته است، امّا نظر به اجرا و ابعاد عملی آن در صنایع مختلف و علی الخصوص در صنعت نفت امر دیگری را نشان میدهد. رساله حاضر با هدف آسیب شناسی سیاستهای خصوصی سازی دولت، ابتدا کلیت سیاستهای خصوصی سازی این دوره را با مطالعه سیاستهای خصوصی سازی در برنامه چهارم توسعه و سیاستهای ابلاغی اصل 44 قانون اساسی بررسی کرده و در وهله دوم، آن را به صورت خاص در صنعت نفت ایران از سیاستگذاری تا اجرایی شدن سیاستها مطالعه کرده است . هدف اصلی، آسیب شناسی این سیاستها و جستجوی علل و به تعبیری متعیّن های ناکامی های سیاستی و اجرایی می باشد. به حصول رساندن این آسیب شناسی، مستلزم مطالعه سیاستهای به اجرا گذاشته شده بوده است و این امرنیز بررسی بسترهای سازنده این سیاستها و نحوه و چگونگی بروز و اعمال و اجرای این سیاستها را ایجاب کرده است. طبق مطالعات اوّلیه از سیاست و اقتصاد ایران، عمده بسترهای سازنده این سیاستها را بایستی در ساختارهای تشکیل دهنده و سازنده این سیاستها جستجوکرد. چراکه سیاستها یک شبه بوجود نمی آیند و آسیبها هم لحظه ای شکل نمی گیرند. مطالعات انجام شده تحقیق همچنین نقش نهادهای موثّر در شکل گیری و اجرای سیاستها را مهم و موثّر می دانند و بنابراین در پیش گرفتن رویکردی نهادی که به ساختارهای بوروکراسی توجّه داشته باشد، لازم بوده است. بطورکلّی طبق آنچه در بررسی شاخصی و آسیب شناسی های انجام یافته مشخّص شده است، پاره ای آسیب های موجود در خصوصی سازی در صنعت نفت، از مواردی تعیین شده و ناشی شده از بوروکراسی فرادستی نظام ج.ا.ا. می باشند. سیاستگذاری و قانونگذاری در ارگانهای قدرتی فرادستی نظام تعیین می شوند. مطالعات وجود نقص ها و عدم هماهنگی های قانونی و سیاستگذاری را در ارتباط با صنعت نفت و شرایط داخلی و ساختاری این بوروکراسی نشان میدهد. از طرف دیگر جهتداری سیاستهای خصوصی سازی که نوعی اختصاصی سازی را حمایت و دنبال می کند از مجموعه نهادهای فرادستی نظام سیاسی، سیاستگذاری شده و ساطع می گردند. در مجموع بوروکراسی مجموعه صنعت نفت در هاله ای از دوایر متّخدالمرکز محیطی قراردارد که برآن تأثیر و نفوذ دارند که طبق مطالعه رساله، نظام سیاسی بیشترین تأثیرات را بر آن دارد.صنعت نفت مجموعه ای شکل یافته با الفبای انگلیسی بوده است که کمتر تحت تأثیر نظام اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران قراردارد و بوروکراسی آن تا حدّ بالایی انفکاک و استقلال از جامعه را داشته و متّکی به خود و سیاستهای خود است امّا همین مجموعه قدرتمند، متستقل از نظام سیاسی و تأثیرات نفوذی بوروکراسی فردستی نظام سیاسی نیست. مطالعات انجام یافته رساله نشان میدهد در سیاستهای خصوصی سازی اجراشده دوره، موانع قانونی همراه با تناقض های و نارسایی های ساختاری (سیاستی – تقسیم کارو سلسله مراتب- خودگردانی متّکی به جامعه و تفکیک شدگی و هماهنگی) منشأگرفته از بوروکراسی فرادستی دولت مهمترین عوامل ناکارآمدی اجرای سیاستهای ابلاغی اصل 44 و عقب ماندگی برنامه های خصوصی سازی از اهداف تعیین شده در برنامه چهارم توسعه و قانون اجرای سیاستهای اصل 44 بوده اند.

تأثیرات سلفی گری نوین اخوان المسلمین سوریه در آینده حکومت این کشور
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  احمد علی محمدی   سید علی مرتضویان فارسانی

پژوهش حاضر در پاسخ به این سوال اصلی تدوین شده است: سلفی گری نوین اخوان المسلمین سوریه چه تاثیراتی بر آینده حکومت این کشور خواهد داشت؟فرضیه ای که به عنوان پاسخ احتمالی به سوال فوق مطرح شده عبارت است از: استیلای سلفی گری نوین در سوریه بر کارآمدی حکومت، بقاء سوریه در محور مقاومت، سیاست های منطقه ای و بین المللی و مقبولیت و جایگاه این کشور در جامعه عربی و بین المللی تاثیر منفی خواهد گذاشت.در این پژوهش پس از تعریف مفاهیمی چون "اخوان المسلمین"، "سلفی گری" و "سلفی گری نوین" به موضوع جنبش های اسلامی پرداخته شد و به تعریف جنبش های اسلامی، علل و عوامل ایجاد کننده آن و نظریات مهم مرتبط با جنبش اسلامی نیز اشاره شده است.یکی از نتایج تحقیق کنونی این است که ارتباط وثیقی میان اخوان المسلمین سوریه و سلفی گری وجود دارد. عدم حضور جدی اخوان المسلمین سوریه در متن مردمی آن، تاثیرپذیری جامعه سوریه از سلفی های عربستان، لبنان و اردن و تلاش های آنان (اخوان المسلمین سوریه) در راستای مبارزه نظامی و مسلحانه علیه نظام حاکم از جمله عوامل نزدیکی آنان با سلفی ها شده است که طی درگیری های 3-2 سال اخیر کاملا هویداست.بر اساس اظهار نظرها و عملکرد کنونی سران معارض سوریه به نظر می رسد اگر آنان در آینده قدرت را در سوریه به دست بگیرند (به عنوان یکی از سناریوهای محتمل) درصدد قطع رابطه و حتی مخالفت با جبهه مقاومت (ایران، حزب الله و حماس) برآمده و در عرصه داخلی نیز بدلیل وجود قومیت ها و مذاهب گوناگون با مشکلات عدیده ای مواجه خواهند بود.