نام پژوهشگر: فریبا فرزان فر

واکاوی نگاره و انگاره نگهبان در شرق نزدیک باستان (مطالعه موردی: نیایشگاه اینشوشیناک شوش، کاخ کپره، کاخ خرساباد، تخت جمشید)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سمنان - دانشکده هنر 1391
  فریبا فرزان فر   بیتا مصباح

یکی از تصاویر پایدار در هنر شرق باستان، نگاره موجوداتی است که در نقش نگهبان ظاهر می شوند. این تصویر در ادوار گوناگون شمایل مختلفی می یابد و تصویر و الگوی ذهنی آن با تطور این تصویر بیرونی ادامه می یابد. در بسیاری از موارد محققان برای کارکرد نگهبانی آن ها دلیلی جز قرارگیری آن ها در درگاه ها بیان نمی کنند. اما مسئله این است که آیا هر نقشی که در درگاه قرار می گرفته است به عنوان نگهبان آن مکان بوده است. بنابر این، در این پژوهش سعی شده است با انتخاب چند نمونه ماهیت این نقوش بررسی شود. روش پژوهش حاضر، شمایل شناسی در سه لایه است. این سه لایه عبارتند از نوع شناسی، داده های فرهنگی و تاریخی و در نهایت واکاوی نگاره و انگاره می باشد. پس از تحلیل نقوش در این سه مرحله، یافته های مرتبط با کارکرد نگهبانی تحلیل شده است. مهم ترین نتیجه پژوهش بدین شرح است که موجودات تلفیقی دارای شاخ گاو و صورت انسانی که در درگاه ها قرار می گرفته اند به منظور حمایت از سمبل های حیات بوده اند و نقش حیوانات واقع در درگاه ها، عموماً به منزله پیشکشی برای اجابت درخواستهایشان از خداوندگار بوده است.