نام پژوهشگر: غلامرضا رضوی دوست

بررسی کنش های گفتاری در ترجمه ی جزء سی قرآن کریم بر اساس نظرات آستین(1962)و سرل(1969)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  مهدی عباسی   گیتی تاکی

رساله حاضر، پژوهشی است در حوزه زبان شناسی که به بررسی کنش های گفتار موجود در ترجمه آیات جزء سی قرآن کریم بر اساس نظرات سرل(1969)و آستین(1962) می پردازد. این نظریه نشان می دهد که زبان فقط برای توصیف جهان استفاده نمی شود؛ بلکه برای انجام رشته ای از امور دیگر نیز استفاده می شود که می-تواند منظور مخاطب از بیان پاره گفتار را نشان دهد. آستین (1962) سه نوع کنش برای گفتار روزمره در نظر می گیرد که در هر گفته ای به طور همزمان اتفاق می افتد: کنش بیانی (locutionary)، که به گفتار گوینده بر می گردد. کنش منظوری (illocutionary)، که به قصد گوینده در بیان کلمات بر می گردد. کنش تاثیری (perlocutionary)، که به تاثیری که این پاره گفتار بر افکار و اعمال شنونده دارد بر می گردد و واکنش مخاطب یا شنونده را بر کنش غیر بیانی گویند. سرل نیز کنش های گفتاری را به پنج دسته: اعلامی، ترغیبی، عاطفی، تعهدی و اعلانی تقسیم می کند. بدین منظور، ترجمه آیات جزء سی قرآن کریم، مورد بررسی قرار گرفته است و کنش منظوری موجود در آیات بر اساس ترجمه محمد رضا صفوی که برگرفته از تفسیر المیزان است مورد بررسی قرار گرفته اند که جمعاً 563 آیه، مطالعه و بررسی شده و این نتایج به دست آمده است که 1-در قرآن کریم کنش های «ترغیبی، اعلامی، عاطفی و تعهدی» کاربرد دارند،2- انواع زیرگروه های به کاررفته در قرآن کریم عبارت اند از کنش ترغیبی شامل: پرسشی (انگیزش و آگاهی، دعوت به تفکر ، پیش بیانی، جلب توجه)، دستوری، اخطاری، بیم دهنده /انذار دهنده ، تشویق کننده/بشارت دهنده، کنش اعلامی شامل: بیان تاکید، بیان علت، بیان انگیزش و آگاهی ، بیان وقوع، بیان چگونگی وقوع، بیان نتیجه، بیان تردید، بیان شرط،کنش عاطفی شامل:دقت انسان به آفرینش، تحسر، نفرین، توصیه و کنش تعهدی شامل: بیان سوگند.3-بسامد کنش های گفتار ترجمه آیات جزء سی قرآن کریم یکسان نمی باشد. در ترجمه آیات جزء سی «کنش ترغیبی» بیشترین کاربرد یعنی38.5% و «کنش تعهدی»با 8.5%، کمترین کاربرد را دارد، همچنین «کنش اعلامی» 38% و «کنش عاطفی» 15% کنش ها را تشکیل می دهند. همان گونه که بیان شد « کنش اعلانی» در آیات جزء سی کاربرد ندارد. کلمات کلیدی: تحلیل کلام، کاربرد شناسی، کنش گفتار،کنش تعهدی، ترغیبی، عاطفی، اعلامی، قرآن کریم.