نام پژوهشگر: منیره رضایی

بررسی اثرات تربیتی فرهنگی وقف از دیدگاه اسلام
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم اجتماعی 1391
  محمود ابراهیمی   منیره رضایی

وقف از نظر اسلام به عنوان یکی از ارزشهای تربیتی و فرهنگی مسلمانان است. وقف از امور و دریافتهای اخلاق انسانی است و به گونه ای که فطرت خویش آن را درک و حس دیگر خواهی او آن را ارج می نهد. این سنت حسنه در تمامی ادیان الهی توسط پیامبران بزرگ خداوند مدیریت گردیده و احکام صحت و ارتقاء آن در درگاه الهی برای بشر تبیین گردیده است وقف در شئون مختلف اجتماعی از گستردگی و تنوع برخوردار است.بر این اساس هدف این تحقیق شناسایی اهداف وقف، اثرات تربیتی وقف ، اثرات فرهنگی وقف از منظر اسلام بود.نوع این پژوهش کیفی است. برای رسیدن به اهداف پژوهش از روش تحلیلی –استنادی استفاده شده است. از این رو از کلیه کتب روایی،تاریخی و تحقیقات ارائه شده مرتبط با مقوله های پژوهش در این زمینه بهره گرفته شد. بدین صورت که ابتدا به شناسایی و گردآوری منابع مورد نیاز اقدام و طی دو مرحله به مطالعه کلی و اجمالی و نیز مطالعه عمیق و استنباط در مباحث مزبور همراه با فیش برداری و ثبت موضوعات مورد نظر و به دنبال آن طبقه بندی و نهایتا تحلیل اطلاعات پرداخته شد. یافته های حاصله حاکی از این است که:الف ) اهداف وقف از دیدگاه اسلام عبارتند از:1-تقرب الی‏الله 2- سعادت فردی و اجتماعی 3- تحقق اهداف دین 4-تحقق خیر 5- کاهش ظلم ب) حفظ ارزشها،کرامت انسانی،امید به آینده،نوع دوستی،آخرت باوری،مبارزه با وسوسه های درونی،الفت بخشیدن بین دلها،رشد درونی انسان و گسترش اخلاق حسنه از اثرات تربیتی وقف محسوب می شود. ج) اثرات فرهنگی وقف عبارتست از : تحقق عدالت اجتماعی، فقر زدایی، حل مشکلات جامعه، تامین بهداشت و درمان، حفظ میراث هنری، گسترش علم، آبادی شهرها، گسترش فرهنگ مطالعه، توزیع عادلانه ثروت، توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی کلید واژه ها: وقف، فرهنگ، تربیت، اثرات تربیتی، اثرات فرهنگی