نام پژوهشگر: پرویز دانشگر

بررسی اصطلاحات موسیقایی در کلیات سعدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سمنان - دانشکده علوم انسانی 1391
  پرویز دانشگر   داوود محمدی

ارتباط میان دو هنر موسیقی و ادبیات ژرفایی به اندازه تاریخ زندگی بشر دارد تا جایی که گروهی را اعتقاد بر این این است که این دو فن در روزگاران دور دو شاخه مختلف هنر نبوده اند. احتمالاً در دوره های متأخر که این دو هنر حوزه های شخصی تری یافتند، بحث هایی درباره پیوند شعر و موسیقی و تأثیرات آنها بر یکدیگر درگرفت. در ایران استفاده راویان ردیف موسیقی، از بسیاری از اشعار سعدی نمایانگر روح سازگار اشعار روان سعدی با موسیقی سنتی ایرانی است. اشعار سعدی بخصوص غزلیات وی در نسبت با ابیات دیگر شعرا درصد قابل توجهی از کلام ردیف را به خود اختصاص داده است. تفحص و واکاوی آثار سعدی ما را به این نکته رهنمون می سازدکه سهم نسبتاً بزرگی از اشعار وی با موسیقی در پیوند است. سعدی از واژگان موسیقایی در حیطه های مختلف از اسامی آلات گرفته تا الحان و واژگان عمومی استفاده برده است. هیچ گوشه ای از آثار وی از بوستان و گلستان تا غزلیات و مواعظ خالی از اشاراتی به موسیقی نیست.اگرچه سعدی موسیقیدان به معنای حرفه ای نبوده است واین مفاهیم و اصطلاحات در آثار وی بطور عمده دارای بار و معنای موسیقایی به معنای تخصصی کلمه نیست، با این وجود روشن است که سعدی آشنایی کاملی با موسیقی نظری و اصول آن داشته است. این پایان نامه در پنج فصل گردآوری شده است: در فصل یک، کلیات تحقیق را که شامل مواردی همچون پرسش ها و فرضیات و اهداف تحقیق است، آورده ایم. در فصل دوم به ذکر گزارش کوتاهی از تسمیه و تاریخچه موسیقی پرداخته ایم. در فصل سوم، به زتدگی نامه سعدی اشاره کرده ایم و در فصل چهارم به بررسی اصطلاحات موسیقایی در کلیات سعدی پرداخته ایم و در نهایت نتایج حاصل از این چهار فصل را در فصل پنجم جمع آوری کرده ایم.