نام پژوهشگر: حمیده پشتوان

بازنمود رویدادهای حرکتی در گفتار روایی کودکان فارسی زبان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1392
  حمیده پشتوان   آزیتا افراشی

براساس الگوهای واژگانی شدگی تالمی (2000) زبان ها بسته به آن که مولفه های معنایی حرکت (به طور خاص، مسیر و شیوه ی حرکت) را در کدام صورت زبانی (ستاک فعل یا قمرهای آن) رمزگذاری می‎کنند، به دو رده ی زبان های فعل محور و قمرمحور تقسیم می شوند. فرض تالمی بر آن است که زبان های هندواروپایی به‎استثنای زبان های رومی و پسایونانی، در رده‎ی زبان های قمرمحور جای می گیرند، چراکه شیوه‎ی حرکت را در ستاک فعل ادغام می کنند و مولفه ی مسیر را درقالب قمر به‎همراه فعل بیان می‎کنند. این پایان نامه با استفاده از کلیپ های انیمیشن که در آن شخصیتی شبیه گوجه فرنگی مسیرهای عمودی و افقی مختلف را به شیوه های گوناگون می پیماید، چگونگی رمزگذاری دو مولفه‎ی مسیر و شیوه‎ی حرکت را در گفتار روایی کودکان پیش‎دبستانی فارسی زبان مورد بررسی قرار می دهد. گفتار کودکان به منظور آشکار شدن نحوه‎ی نگاشت مولفه‎های معنایی در صورت‎های زبانی، با گفتار بزرگسالان فارسی زبان مقایسه شده است و در پایان، این پرسش به بحث گذاشته می شود که زبان فارسی، به عنوان یکی از زبان های هندواروپایی، در این رده شناسی دوگانه می گنجد یا خیر. تحلیل داده‎های این پژوهش نشان می‎دهد کودکان فارسی زبان هنگام بازگویی شفاهی رویدادهای حرکتی، از همان الگویی بهره می‎گیرند که بزرگسالان برای رمزگذاری آن ها استفاده می کنند: مسیر حرکت را در ستاک فعل‎های مسیرنما ادغام می‎کنند و آن ها را با یا بدون قمرهای مسیر (برای مسیرهای عمودی) و گروه حرف اضافه (برای مسیرهای افقی) به کار می گیرند. تنها تفاوت گفتار روایی کودکان با بزرگسالان آن است که کودکان تمایل کمتری به رمزگذاری واژگانی شیوه‎ی حرکت نشان می دهند به این ترتیب زبان فارسی ویژگی‎هایی که تالمی برای زبان‎های قمرمحور برشمرده را ندارد و تا آن جا که رمزگذاری مسیر در ستاک فعل یا قمر مدنظر است، زبان فارسی در رده ی زبان های قمرمحور جای می‎گیرد.