نام پژوهشگر: مریم فرنام

بررسی نقدهای ادبی رضا براهنی از دیدگاه تحلیل انتقادی گفتمان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  مریم فرنام   ویدا شقاقی

در این پایان نامه به طور کلی سه موضوع ایدئولوژی، قدرت و بینامتنیت مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مورد بررسی مجموعه ای است از نقدهای ادبی رضا براهنی منتقد معاصر. تحقیق حاضر در پی آن است تا نشان دهد که منتقدان، از جمله منتقدان متون ادبی و آثار هنری، در مواجهه با این آثار، با فرایندهای فرهنگی سرشار از ایدئولوژی سر و کار دارند و تنها با اثر مواجه نیستند. این پژوهش بر این فرضیه بنا شده است که هر سه مورد ایدئولوژی، قدرت و بینامتنیت در نقدهای مورد بررسی یافت می شود و از نظر کاربرد، هیچ یک بر دیگری برتری ندارد. داده های تحقیق در دو سطح تحلیل زبا ن شناختی و بینامتنی بررسی شده اند. در تحلیل زبان شناختی به چگونگی تولید متن پرداخته شده و هر یک از موارد نمود ایدئولوژی، قدرت و بینامتنیت در ساخت های زبانی بررسی شده است. در تحلیل بینامتنی نیز متن موردنظر از منظر ارتباطی که با روایت ها، ژانرها و گفتمان های دیگر دارد شرح داده شد. در بخش توصیف از تحلیل زبان شناختی، نمودهای ایدئولوژی و قدرت، براساس ارزش های تجربی، بیانی و رابطه ای و نحوه ی بازنمود گفتمان، در ساخت های زبانی بررسی و سپس در بخش تفسیر و تبیین داده ها، بافت موقعیتی تولید متون مورد بررسی بررسی شد. همچنین در بررسی فرایند توزیع گفتمانی در نقدهای موردنظر، ویژگی های بینامتنی و بیناگفتمانی این نقدها مشخص شده است. پس از بررسی داده ها مشخص شد که متن های مورد بررسی در مجموع، از هر سه عنصر قدرت، بینامتنیت و ایدئولوژی به یک میزان بهره گرفته اند و بسته به انگیزه ی مولف، این میزان در برخی نقدها بیشتر و در برخی نمود کم تری دارد. سپس، با بررسی جایگاه نقدهای بررسی شده در فرایند توزیع گفتمانی، نشان داده شد که نقدهای مورد نظر متونی ناهمگونند. در پایان نیز این ناهمگونی با توجه به ویژگی های گفتمانی نقد در ایران تبیین شد.