دراین کتاب، نخست اوضاع سیاسی، تاریخی عراق مورد بررسی قرار گرفته و در باره حکومتها و دولتهایی که دراین سرزمین به حکومت رسیده اند، بحث شده و مطالبی در باره جامعه عراق که متشکل از سه طبقه اشراف ، متوسط و فقیر بود، آورده شده و همچنین مسائل زیر مورد بررسی قرار گرفته : گسترش مذهب شیعه دوازده امامی ، زهد و تصوف ، جنبش های علمی و ایجاد دانشگاه نظامیه و مستنصریه در بغداد، وفور مدارس، توجه حاکمان و وزرا به دانشمندان و شاعران و تشکیل انجمنهای علمی، پویایی فلسفه و علوم پایه و تالیف کتابهایی در زمینه علوم مختلف و نگارش کتابهای تاریخی ، فزونی مباحث زبانشناسی ، نحوی، نقدی، پژوهش های اسلامی و تاریخی ، ظهور شاعران زیاد در عراق ونظم رباعیات و موشحات و شاعران مدیحه سرا از جمله متنبی و شاعران رثا، هجا و شکوه ، شاعران غزل و پیدایش نوع جدیدی از شعر وجدانی، شاعران بی بند وبار ، زهد ، تصوف، مدایح نبوی، فلسفه و شعر تعلیمی و شاعران ملی گرا، تنو نثر از جمله نثر فلسفی، علمی ، مناظرات و وعظ ، داستان ، نامه های شخصی و دیوانی و ظهور نویسندگان برجسته این گونه نثرها.