نام پژوهشگر: ماندانا دشت بزرگی

نقد و بررسی قرائت لئو اشتراوس از دین سیاسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1392
  ماندانا دشت بزرگی   مجید ملایوسفی

مفهوم دین سیاسی در طول تاریخ چالش برانگیز بوده و دستخوش تغییر و اصلاحات فراوان گردیده است. این مفهوم در عصر حاضر به حداقل تعریف خود رسیده و با ظهور نظریاتی مانند لیبرالیسم و دموکراسی، از سیاست محو و به حوزه امر خصوصی رانده شده است. لئو اشتراوس فیلسوف و متفکر سیاسی معاصر است که در آثار خویش بررسی فراوانی درباره دین به عمل آورده، دیدگاههای جنجال برانگیزی در این باره بیان کرده است. وی در این زمینه به نقد جریان اصلاحات عصر مدرن در رد دین و همچنین تلاش الهیدانان مدرن برای ارائه تعریف جدیدی از دین پرداخته است. اشتراوس با انکار توانایی عقل برای حصول به دانش قطعی و مورد عمل، این ضعف را استدلالی به نفع برتری دین می داند. وی در تعریف خود از دین، دین به معنای عام را برای حفظ نظم و ساماندهی جامعه مورد نیاز می داند. همچنین ادیان با داعیه سیاسی را در نقطه مقابل داعیه سیاسی فلسفه می داند. اگرچه استدلالاتی که اشتراوس درباره دین ایراد کرده مناقشه برانگیز بوده و از سوی الهیدانان مورد نقد فراوان واقع گشته، چرا که وی حقیقت پدیده دین را چنان که باید و شاید مورد بررسی و اثبات قرار نداده است. اما می توان گفت به طور کلی ارزش اندیشه اشتراوس قابل انکار نیست، چرا که وی با نقد جریانات تند روی دوره مدرن در 1-رد اصول ارزشی و 2-تنزل آرمان های فلسفه کلاسیک که در جهت سعادت نهایی بشر بود، و با رد علوم سیاسی جدید، تعریفی از سیاست به معنای اصیل آن ارائه می دهد که می توان بیان کرد اساس اندیشه وی در این زمینه ارتباط نزدیکی با تعریف سیاستِ دین و دین سیاسی در معنای سنتی آن داشته است.