هم زمان با فروپاشی شوروی، نظام اقتصاد دستوری فروپاشید. کشورهای تازه استقلال یافته ، الگوی بازار آزاد را به عنوان جایگزین انتخاب کردند و برای موفقیت در این الگو، استراتژی صادرات محور را با توجه به توان اقتصادی خود در پیش گرفتند. بیشتر کشورهای حوزه دریای خزر به سبب بهره مندی از ذخایر نفتی و گازی توانستند سرمایه های خارجی فراوانی را به اقتصاد خود جذب کنند. کشورهای نفت خیز دریای خزر از این سرمایه ها در راه تسریع گذار اقتصادی بهره ببرند. جمهوری آذربایجان یکی از کشورهایی است که به سبب ذخایر نفتی و قابلیت ترانزیتی دارای موقعیت ژیواکونومی برجسته ای است. این موقعیت سبب شده است تا این کشور همواره مورد توجه کشورهای همسایه و غربی و به ویژه ایالات متحده آمریکا قرار داشته باشد. این موققعیت برجسته و محیط قانونی مطلوب باعث شده است تا حجم بالایی از سرمایه گذاری خارجی در دو شکل رسمی و خصوصی در اقتصاد جمهوری آذربایجان به جریان درآید. مجموع جریان سرمایه گذاری خارجی به جمهوری آذربایجان کمک کرده است تا سیاست مستقلی را از روسیه پس از فروپاشی شوروی اتخاذ کند. هم چنین آذربایجان توانسته طرح های بزرگی را نیز مانند خط لوله باکو-تفلیس-جیحان به اجرا درآورد. پژوهش حاضر نشان می دهد که سرمایه گذاری خارجی از زمان ورود به جمهوری آذربایجان سبب تغییرات فراوانی در ساختار اقتصادی کشور شده است. سرمایه گذاری خارجی دستاوردهای بزرگی را برای کشور آذربایجان در زمینه رشد، کاهش فقر و افزایش سطح توسعه انسانی به همراه داشته است. با وجود این، جریان سرمایه گذاری خارجی سبب شده تا فرایند توسعه اقتصادی نامتوازن در این کشور در میان بخش ها و مناطق مختلف اقتصادی شکل بگیرد. به همین سبب سرمایه گذاری خارجی در جمهوری آذربایجان دارای نقش دوگانه ای بوده است.