ازدواج پیوندی شرعی میان زن و مرد است، که با اجرای عقد نکاح تثبیت گردیده، و حقوق و وظایف مختلفی بر آن مترتب می شود. بقای نسل و پاسخ به غریزه جنسی، از جمله فلسفه های ازدواج است که باعث گشایش روزی، تزکیه نفس، نجات از شرارت و عبادت کامل می گردد. برخی از حقوق و تکالیف همسران نسبت به یکدیگر، مشترک می باشد که از جمله می توان به عفاف، استقلال مالی، کسب علم، ارث، فسخ نکاح، اعتراف به زوجیت، و انتخاب همسر اشاره کرد. اما یک سری تفاوت های طبیعی، روحی، غریزی و احساسی میان زن و مرد وجود دارد که بر اساس آن، گروه دیگری از حقوق و وظایف را درباره زن و مرد متفاوت می نماید. استمتاع همسر، منع خروج زنان بدون اذن، و حق ریاست، از جمله حقوق مرد بر زن است، که در برابر آن باید وظایفی چون رعایت عدالت میان همسران، تأمین نفقه، مدیریت خانواده، عدم کوتاهی در تمتع زن، و توسعه در مخارج را انجام دهد، و با عدم زورگویی، رعایت انصاف، صبر، ترک غیرت بی جا، حفظ آراستگی، خوشرویی، احسان، امر به معروف و نهی از منکر به وظایف خویش عمل کند. اما از جمله حقوقی که زن بر مرد دارد قسمت لیالی، نفقه و مهریه است، که زن باید در قبال این حقوق، به تکالیفی چون جلب رضایت شوهر، ترک خیانت، اطاعت، تمکین، آراستگی، عدم خروج از منزل، یاری او، معاشرت نیکو، قناعت، تربیت عملی فرزندان و احسان عمل کند. استقلال مالی، تصرف در هزینه خانواده، مطالبه اجرت کار در منزل، و مقامات معنوی از امتیازاتی است که اسلام برای زن قایل شده است. همچنین در این پژوهش به شبهاتی درباره مهریه، تعدد زوجات، ازدواج موقت، و ولایت پدر توجه شده، و با این مبنا که بنای اسلام بر تعقل و جامع نگری و توجه به مصالح بشریت در تشریع تمام قوانین می باشد، به آن ها پاسخ داده شده است.