توسعه پایدار به شرایط بهتر زندگی برای تمام مردم جهان با توجه به امکانات موجود و نسل های آینده اشاره دارد. لازم است با ارزیابی صحیح تجارب کسب شده از نسل های پیشین و با توجه به تفکر شهر سازی حاکم، از منابع حیاتی و امکانات موجود در محیط استفاده مناسب کرده و با هدف ایجاد تعادل در محیط زیست شهری (در تمام ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست میحطی و کالبدی) و دست یابی به توسعه ای جامع و پایدار، به ساماندهی شهر در یک قالب ساختاری مناسب بپردازیم. شهر زابل از حیث موقعیت جغرافیایی و تاریخی، نیروی انسانی فراوان، مرز مشترک با کشورهای همسایه و اشتراکات قومی، مذهبی و فرهنگی با این کشورها دارای مزایای نسبی متعددی است که می بایست در روند توسعه مورد توجه جدی قرار گیرد. از این رو این مسئله که چه عواملی در عدم توسعه شهر زابل تأثیرگذار بوده اند مطرح بوده است و این خود اهمیت مطالعه و پژوهش را در زمینه توسعه پایدار با توجه به توان های محیطی و شاخص های انسانی بیش تر می کند. در این تحقیق اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 322 نفر افراد بالای 15 سال و 20 نفر از متخصصین، مدیران و معتمدین برای تکمیل پرسشنامه انتخاب گردید. که در این پرسشنامه شاخص های مربوط به چهار بعد توسعه پایدار شهری (زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی - فضایی) مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از نرم افزار spss اطلاعات تجزیه و تحلیل و فرضیات مورد آزمون قرار گرفت. سپس با استفاده از مدل سلسله مراتبی (ahp) به وزن دهی هر کدام از شاخص های توسعه انسانی و محیطی، جهت توسعه پایدار شهر زابل پرداخته شده است. همچنین از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) برای نمایش مکان ها و جهت توسعه شهر استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که نقش شاخص های انسانی در عدم توسعه پایدار شهر زابل پررنگ تر از سایر عوامل بوده است. در انتها نیز پیشنهادات کاربردی و عملی ارائه گردیده است.