عناصر و الگوهای نوایی مانند دیرش، دامنه ی زیر و بمی و تغییرات بسامد اصلی در گفتار حامل اطلاعات پیرازبانی و بار عاطفی و احساسی متفاوتی هستند. برای انتقال اطلاعات مزبور زبان فارسی همانند دیگر زبانها امکانات آوایی نامبرده را دراختیارگویشوران خود قرارمی دهد. هدف پژوهش حاضر مشخص نمودن این واقعیت است که تغییرات مشخصه های نوایی و پارامترهای صوت شناختی در زبان فارسی همسو با تغییر حالت های عاطفی از حالت خنثی و بی نشان به سمت احساس های متفاوت اتفاقی نیست بلکه عناصر نوایی در جریان پیوسته گفتار طبیعی به صورت نظام مند به کار می روند و در تعدیل درجات متفاوت حالت های عاطفی به گویشوران زبان فارسی کمک می کنند. بر این اساس در این تحقیق به بررسی و تحلیل مشخصه های نوایی گفتار(دیرش، دامنه ی زیر و بمی) و کشف میزان همبستگی آنها با سه احساس عمومی (خشم، غم و شادی) در مقایسه با حالت بی نشان و نیز توزیع الگوهای زیر و بمی در منحنی قله های نمونه های گفتاری در زبان فارسی پرداخته می شود. در این جستار با تکیه بر مدل شیب (تیلور، 1998، 2000 و 2009) اندازه گیری و تحلیل مشخصه های صوت شناختی مورد نظر پرداخته و در ادامه با تحلیل آماری و با استفاده از آزمون رگرسیون خطی میزان و درجات همبستگی میان متغیرها مشخص می شود. به منظور تحقق هر یک از موارد مذکور تجهیزات آزمایشگاهی آواشناسی از جمله نرم افزار تحلیل گفتار (praat) و کارگاه گفتار مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش روش توصیفی و استنباطی به عنوان پایه و اساس کار در تحلیل داده ها و نمونه های گفتاری به کار برده شده است. نتایج تحقیق با استناد به فرض صفر و تعیین میزان سطح معناداری (sig) میان متغیرهای مورد نظر مورد ارزیابی نهایی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده بیانگر همبستگی و همگرایی بین مشخصه های نوایی زیر و بمی، دیرش واکه و بیان احساس غم، شادی و خشم در مقایسه با حالت خنثی در زبان فارسی بوده است. علاوه بر نتایج مذکور مشخص گردید که مشخصه ی شیب نیز در دو بخش خیزان و افتان منحنی قله های نمونه های گفتاری تغییر حالت های عاطفی نامبرده را نسبت به حالت بی نشان و خنثی در دو جنس زن و مرد بطور معنادار توصیف می کند. شواهد متفاوت در تحقیق حاضر ازجمله طیف نگاشته های پاره گفتارها و جدول آمار توصیفی همبستگی متغیرها بیانگر این است که میان احساس غم و حالت خنثی از یک سو و احساس شادی و خشم از سویی دیگر ارتباط اکوستیکی بیشتری دیده می شود.

یکی از مباحث جذاب علمی، بررسی تحولات واژه هاست، پژوهش حاضر نیز بر آن است تا با مطالعه و بررسی کتب نظم از آغاز زبان فارسی تا پایان قرن چهارم هجری و بر اساس نظریات دستور نویسان بنام زبان و ادب فارسی تحولات آوایی، سازه ای و معنایی "و" را مشخص کند. بدین منظور و در راستای تحقق این هدف، علاوه بر کتب نظم دوره ی مورد مطالعه، از 26 کتاب مربوط به دستور زبان فارسی و 3 فرهنگ لغت بهره گرفته می شود تا تحولات "و" از دو دیدگاه (واج، حرف) مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بدست آمده از این پژوهش حاوی این مطلب است که "و" در طول ادوار تاریخی دچار تحولاتی شده است. تحولاتی همچون، ایدال، و قلب که در این پژوهش به تشریح کامل هر یک از ان ها پرداخته می شود. در این تحولات، شیوه ی محاوره ی بین مردم و نویسندگی و شعرگویی، شاعران و نویسندگان نیز در قرون مختلف بی تاثیر نبوده است. در بعضی ادوار تاریخی، همچون دوره ی باستان تا میانه تحولات هر دو جنبه ی نوشتاری و آوایی"و" را شامل می شده است. اما از دوره ی میانه به بعد تحولات بیشتر نمودآوایی "و" را نشان می دهند. در طی دوره های مختلف، بعضی از اشکال و کاربردها و معانی حرف "و" کاربرد بیشتری داشته اند و بعضی از معانی نیز کم کم از دایره ی زبان خارج گشته اند که ضمن این پژوهش به تشریح هر یک از آن ها جداگانه پرداخته می شود.