نام پژوهشگر: راضیه صبر

مبانی نظری استنباط احکام دفقهی از داستان های قرآن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - دانشکده علوم انسانی 1392
  راضیه صبر   حمیدرضا فهیمی تبار

بیش از یک‏ چهارم قرآن داستان است، اغلب این داستان‏ها مربوط به امّت‏های گذشته و بیان آنها بر پایه حکمت‏الهی است یعنی در نقل این داستان‏ها و چگونگی بیان آنها هدفی غیر از سرگرمی نهفته است، گروهی این داستان‏ها را مطابق با واقع نمی‏انگارند و آنها را سمبلیک می‏دانند اما در برابر، روایات نشان می دهد که اهل بیت(ع) از داستان های قرآنی احکام فقهی استنباط کرده اند. گروهی از پژوهشگران فقه قرآنی چه اهل سنت و چه امامیه این داستان‏ها را مطابق با واقع می‏انگارند و معتقدند احکام فقهی را می توان از آیات‏ قصص استنباط کرد. بررسی مبانی نظری دیدگاهی که داستان‏ها را واقعی می‏دانند و چگونگی کاربست آیات ‏قصص در استنباط احکام با توجه به رهنمود‏های اهل ‏بیت (ع) موضوع این تحقیق است. روش انجام تحقیق به-صورت کتابخانه ای، توصیفی وتحلیلی است. کاربست آیات قصص در استنباط احکام بر مبانی زیر استوار است: اولاً پاره ای از احکام ادیان قبل از اسلام با بعثت پیامبراسلام(ص) نسخ نشده است؛ ثانیاً داستان های قرآن واقعی هستند؛ ثالثاً ختم نبوت نافی تداوم احکام ادیان قبل از اسلام نیست؛ رابعاً استصحاب در برخی احکام ادیان قبل از اسلام نافذ است. این که قصص قرآن در کنار آیات الاحکام منبع استنباط احکام قرار می گیرد فقه را در پاره ای از موارد از تنگنای منبع خارج می کند ویا حداقل تأییداتی قرآنی برای اجتهاد در فقه فراهم می آورد.