نام پژوهشگر: فرناز زمانی فراهانی

فرمولاسیون و بهینه سازی قرص آهسته رهش کتورولاک
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی - دانشکده داروسازی 1392
  فرناز زمانی فراهانی   علیرضا دبیرسیاقی

هدف از این تحقیق تهیه و ارزیابی قرص های آهسته رهش ماتریکسی خوراکی کتورولاک ترومتامین جهت دارورسانی کنترل شده این دارو می باشد . این دارو به عنوان یک ضد درد بسیار قوی در تسکین دردهای بسیار شدید کاربرد دارد. از آنجا که هیچ فراورده ی آهسته رهشی از کتورولاک در ایران ساخته نمی شود, در این تحقیق تلاش برای تهیه فرمولاسیونی مورد قبول به صورت قرص های آهسته رهش ماتریکسی خوراکی انجام شد . در ابتدا مطالعات پیش فرمولاسیون شامل : شاخص کار, ضریب هاسنر, بررسی طیف ir و uv در محیط اسیدی و بافری و .. بر روی کتورولاک نجام گرفت و سپس به طراحی فرمولاسیون ها پرداخته شد. بدین منظور قرص هایی حاوی30 میلی گرم کتورولاک ترومتامین همراه با مقادیر گوناگون از انواع پلیمرهای آهسته رهش کننده, مواد پرکننده, لغزاننده و سردهنده تهیه شدند . از دو روش تراکم مستقیم و گرانولاسیون مرطوب جهت تهیه قرص های آهسته رهش استفاده شد . مواد جانبی فوق الذکر همراه با کتورولاک مخلوط شده و یا به صورت گرانول تبدیل گشته و سپس توسط سنبه شماره 12 تخت پرس شدند . تمامی 29 فرمول ساخته شده در 7 گروه a-g گروه بندی شدند . در گروه aتا c روش تهیه تراکم مستقیم, مورد بررسی بوده است. در گروه a به بررسی مقدار پلیمر hpmc4000 در گروه b به بررسی پلیمرhpmc15000 و در گروه c به بررسی مقدار پلیمر کربومرp934 مورد بررسی بوده است . فرمولاسیون d به منظور بررسی روش گرانولاسیون مرطوب بدون استفاده از پلیمر تهیه شد . در فرمولاسیون های eتاg روش تهیه گرانولاسیون مرطوب به روش استفاده از پلیمر در داخل گرانول بوده است. در فرمولاسیون های e مقدار پلیمر hpmc4000در فرمولاسیونهای f مقدار پلیمرhpmc15000 و در فرمولاسیون های گروه g مقدار کربومرp934 مورد بررسی قرار گرفته است . مطالعات انجام شده نشان داد که تفاوت چندانی بین فرمولاسیون هایی که با روش گرانولاسیون مرطوب ساخته شده بودند با فرمولاسیون هایی که با روش تراکم مستقیم ساخته شده بودند وجود ندارد. تمامی فرمولاسیون ها از لحاظ خصوصیات فیزیکی و شیمیایی گوناگون از جمله : خصوصیات ظاهری, تغییرات وزن, سختی, فرسایش, تعیین مقدار ماده موثره و فاکتور تورم و .. ارزیابی شدند . مطالعات invitro توسط دستگاه شماره ?? (پارو) در دمای 37 درجه سانتیگراید دور rpm50 در محیط بافر فسفات 4/7 = ph به مدت 10 ساعت انجام گرفت . مطالعات انجام شده نشان می دهد که نوع و مقدار پلیمر روند آزادسازی را تحت تاثیر قرار می دهد. فرمولاسیون هایی که آزادسازی مناسبی داشتند جهت انجام مطالعات بعدی برگزیده شدند. با بررسی مطالعات کینتیکی و نتایج به دست آمده فرمولاسیون e3 که از پلیمرhpmc4000 به روش گرانولاسیون مرطوب ساخته شده بود به نظر می رسد که نسبت به بقیه ی فرمولاسیون ها آزادسازی یه بهتری دارد و بعنوان فرمولاسیون برتر شناخته شده است .