قضاوت شعبه ای خطیر و اساسی از ولایت است. نگاه اسلام به قاضی صرفاً به عنوان یک موظف و مستخدمی نیست که مطابق با روشهای خاصی عمل می کند بلکه اسلام قاضی را به عنوان یک امانتدار دقیق و دلسوز که مجری عدالت است مورد عنایت قرار می دهد. به عبارت دیگر اصل در قضا اجرای عدالت و احقاق حق است بنابراین، هر گاه حکم صادره منطبق بر این هدف نباشد باطل است و در نتیجه قاضی مسئول پیامدهای آن می باشد. با این وجود هنگامی که قاضی از روی اشتباه یا با سوء استفاده از قدرت، قانون را به طور نادرست اعمال می کند حقوق متهم یا اصحاب دعوی مورد تعدی قرار می گیرد. با وجود اصل مصونیت قضات، میزان مسئولیت قاضی چندان مورد توجه قرار گرفته نشده است و میزان مسئولیت قاضی در هاله ای از ابهام قرار دارد. این تحقیق در نظر دارد تا دیدگاه اسلام را در این باب مورد بررسی قرار داده و با مطالعه تطبیقی قوانین ایران و عراق میزان عنایت مقررات این دو کشور بر طبق آموزه های اسلامی را مورد بررسی قرار دهد.