عملکرد آیت ا... هاشمی رفسجانی در دوران ریاست جمهوری (دوران موسوم به سازندگی)، بارها و بارها توسط پژوهشگران مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. اما این پژوهش بر آن است که اندیشه سیاسی ایشان را مورد واکاوی قرار دهد. از آن جهت که آیت ا... هاشمی رفسنجانی شخصیتی پراگماتیسم (عملگرا) هستند، بنابراین برای واکاوی اندیشه سیاسی ایشان نمی توان بی توجه به عملکردشان بخصوص در دوران تصدی پست ریاست جمهوری در سال های 1368-1376 بود. این پژوهش پس ارائه تعریفی جامع از سیاست، مفاهیمی چون ولایت فقیه، توسعه سیاسی، نظام اقتصادی مطلوب و سیاست خارجی را در فصولی جداگانه از نگاه آیت ا... هاشمی رفسنجانی مورد بررسی قرار می دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که اصولی چون: اسلام واقعی و بدور از اعمال سلیقه شخصی در آن، اعتدال و میانه روی، واقع گرایی آرمانی و مصلحت اندیشی چارچوب اصلی اندیشه سیاسی ایشان را تشکیل می دهد.