نام پژوهشگر: سپهر خوش قدم

بررسی عوامل موثر بر هدایت هیدرولیکی اشباع خاک در روش‎های مختلف اندازه‎گیری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زابل - دانشکده کشاورزی 1392
  سپهر خوش قدم   پیمان افراسیاب

هدایت هیدرولیکی اشباع یکی از مهمترین خصوصیات هیدرولیکی خاک است که بر جریان آب در داخل خاک موثر است. با توجه به کاربرد گسترده ی این پارامتر، به دست آوردن نتایج نزدیکتر نسبت به مقدار واقعی آن از اهمیت زیادی برخوردار است اما به دلیل نبودن یک روش معیار برای مقایسه ی مقادیر به دست آمده نسبت به آن، تنها سعی می شود عواملی که باعث کاهش جریان آب در خاک می شوند برطرف گردند. در این مطالعه هدایت هیدرولیکی با پنج روش بار ثابت، بار افتان، استوانه های مضاعف، نفوذسنج دیسک مکشی و پرمامتر گلف به دست آمده است. در روش بار افتان، هدایت هیدرولیکی اشباع با نمونه ای که برای برداشت آن از سیلندر آغشته به گریس سیلیکون استفاده شده بود به دست آمد و با مقدار به دست آمده از نمونه برداری بدون گریس سیلیکون مقایسه شد. در روش بار ثابت نیز مقدار هدایت هیدرولیکی اشباع به دست آمده از نمونه برداری به دو صورت با استفاده از گریس سیلیکون و بدون استفاده از گریس سیلیکون نسبت به هم مورد مقایسه قرار گرفت. در روش استوانه های مضاعف مقادیر به دست آمده از چهار فرمول فیلیپ، کوتیلک-کرجگا، هورتن و میزنسو با هم مقایسه شدند. دستگاه دیگر نفوذسنج دیسک مکشی است که یک لایه ی شن ریز در زیر دیسک دستگاه قرار داده شد و مقدار هدایت هیدرولیکی اشباع نسبت به حالت بدون شن مورد مقایسه قرار گرفت. پنجمین دستگاه، پرمامتر گلف است که مقادیر به دست آمده از چاهک با دیواره ی آغشته به گریس سیلیکون نسبت به چاهک بدون گریس مقایسه شد همچنین سه فرمول تک عمقی، لاپلاس و دو عمقی نسبت به هم مورد مقایسه قرار گرفتند. در روش های بار ثابت و بار افتان استفاده از گریس سبب افزایش مقدار هدایت هیدرولیکی به ویژه در خاک رسی شد. از مقایسه ی فرمول های روش استوانه های مضاعف تنها می توان این نتیجه را گرفت که اعداد به دست آمده از معادله ی فیلیپ نسبت به سایر فرمول ها بیشتر است که می تواند ناشی از استفاده از اعداد دقایق اولیه ی آزمایش برای تخمین مقدار هدایت هیدرولیکی اشباع باشد. استفاده از شن در زیر دیسک مکشی نیز سبب افزایش ارتباط دیسک با سطح خاک همچنین جلوگیری از تشکیل لایه ی رسی در زیر دیسک می-شود که موجب افزایش مقدار هدایت هیدرولیکی شد. در روش پرمامتر گلف مقادیر به دست آمده از چاهک-هایی که گریس سیلیکون در آن ها استفاده شده بود از چاهک هایی که از گریس سیلیکون استفاده نشده بود بیشتر شد زیرا گریس از ریزش دیواره ی چاهک جلوگیری می کرد و در مقایسه ی فرمول ها نتایج دو فرمول تک عمقی و لاپلاس تقریبا یکسان شد اما از فرمول دو عمقی در خاک رسی و لوم رسی سیلتی مقادیر کمتر و در خاک لوم رسی شنی مقادیر هدایت هیدرولیکی بیشتر ی به دست آمد.