نادر اسمعیلی محمدرضا خالصی
صنایع فرآوری مواد معدنی به دلیل نیاز به استفاده از روشهای تر برای فرآوری اکثر کانی ها، از جمله صنایعی است که بسیار وابسته به آب می¬باشد. مشکلات کمبود آب در کشور علی الخصوص در مناطق کویری و خشک، تهدید بزرگی برای آینده این صنعت به شمار می آید. به همین جهت نیاز به جلوگیری از هدرروی آب در سدهای باطله و بازیافت آن بیش از پیش احساس شده و مورد توجه مسئولین قرار گرفته است. شرکت معدنی و صنعتی گل¬گهر در راستای تحقق این هدف با تعریف پروژه بازیابی آب، از جمله شرکت¬های پیشرو و فعال در این زمینه به شمار می¬رود. در تحقیق حاضر، به بررسی عوامل موثر بر فیلتر شوندگی باطله¬های تر دو کارخانه فرآوری تغلیظ مگنتیت و بازیابی هماتیت این شرکت، با استفاده از فیلترپرس محفظه¬ای غشایی پرداخته شده است. با توجه به میزان آبی که از طریق این دو کارخانه وارد سد باطله می¬شود (حدود 400 متر مکعب بر ساعت) که مقدار قابل توجهی است، بازیابی این مقدار آب علاوه بر کمک به تأمین آب مصرفی کارخانه¬ها، از مشکلات زیست محیطی سدهای باطله نیز جلوگیری می¬نماید. پس از انجام مطالعات کتابخانه¬ای 10 فاکتور ph پالپ، افزودن کمک فیلتر، افزودن فلوکولانت، درصد جامد پالپ، پارچه فیلتر، زمان و فشار مرحله فشرده سازی، زمان و فشار مرحله دمیدن هوا و ضخامت صفحه فیلتر به عنوان عوامل تأثیر گذار بر فرآیند فیلتراسیون شناخته شد و طی آزمایش¬های اولیه، آزمایش¬های یک عامل در زمان و آزمایش های طراحی شده مورد بررسی قرار گرفت. پس از انجام آزمایش¬ها تأثیر 4 عامل فشار و زمان مرحله دمیدن هوا، درصد جامد پالپ و ضخامت صفحه فیلتر بر رطوبت نهایی کیک فیلتر و تأثیر عواملی چون زمان مرحله دمیدن هوا، ضخامت صفحه فیلتر، زمان مرحله فشرده سازی، درصد جامد پالپ و اثر متقابل زمان مرحله دمیدن هوا- زمان مرحله فشرده سازی و اثر متقابل زمان مرحله دمیدن هوا- درصد جامد پالپ بر توان عملیاتی فیلتراسیون، بارز شناخته شد. در نهایت بهینه¬سازی هر یک از این عوامل با سه هدف، کمینه شدن رطوبت که نتیجه آن بدست آمدن رطوبت 32/14 درصدی بود، بیشینه شدن توان عملیاتی، که نتیجه آن توان عملیاتی 45/0 تن بر ساعت بر متر مربعی بود و بهینه شدن همزمان هر دو پارامتر که برای آن رطوبت 17 درصد و توان عملیاتی 21/0 تن بر ساعت بر متر مربع حاصل شد، صورت پذیرفت. همچنین جهت بزرگ مقیاس کردن این نتایج آزمایش تکمیلی دیگری در شرایط بهینه رطوبت و توان عملیاتی در مقیاس نیمه صنعتی اجرا شد.
