همزیستی دو طرفه (mutualism) یکی از شکل¬های همزیستی بین موجودات زنده است که طی آن هر دو طرف شریک در رابطه سود می¬برند. همزیستی بین قارچ¬های آربوسکولار مایکوریزا با بیش از 80 درصد گیاهان خشکیزی و نوع محدودتری از آن که بین باکتری¬های خانواده ریزوبیوم و گیاهان پروانه آسا وجود دارد، از مهمترین ارتباطات همزیستی در دنیای گیاهی است. هر دو نوع همزیستی به صورت همزمان در گیاهان خانواده پروانه آسا وجود دارد که این همزیستی¬ها بنا به گونه و سویه جاندار همزیست، تاثیرات متفاوتی بر روی یکدیگر و میزبان دارند. در این تحقیق، تاثیر شکل¬های همزیستی جدا و توام گیاه نخود فرنگی با قارچ میکوریزی glomus mosseae و باکتری ریزوبیوم مطالعه شده است. برای این کار گیاهان تیمار شده با همزیست در شرایط گلخانه¬ای برای 40 روز رشد کردند و هر دو روز یکبار با محلول هوگلند اصلاح شده آبیاری گردید. در این مطالعه، چهار تاثیر همزیست¬ها بر میزان حضور یکدیگر و تاثیر آنها بر زیتوده گیاه میزبان، تاثیر همزیست¬ها بر میزان برخی از ترکیبات فنلی گیاه میزبان، اثرات شکل¬های مختلف همزیستی بر سیستم آنزیم¬های آنتی اکسیدانی گیاه میزبان و در آخر تاثیر همزیستی بر نسبت قندهای اصلی دیواره سلولی ریشه گیاه میزبان، مورد ارزیابی قرار گرفت. طیف متفاوتی از نتایج در بخش¬های جدا به دست آمد که نشان دهنده اثرات متفاوت شکل¬های همزیستی با گیاه میزبان است. اشکال مختلف همزیستی با تاثیر بر جذب مواد غذایی و افزایش رشد، ایجاد ساختارهای جدید مانند گرهک¬ها و توسعه ریشه، تولید متابولیت¬های اولیه و ثانویه همزیستی، اثر گذاری بر فعالیت¬های آنزیم¬های آنتی اکسیدان و تاثیر بر دیواره سلولی ریشه میزبان می¬تواند گیاه و محیط ریزوسفر را تحت تاثیر قرار دهد.