نام پژوهشگر: زهرا حسین نژاد خیاوی

طراحی معماری گنجینه و مرکز علوم آکادمیک جواهرات و سنگ های قیمتی در منطقه 7 (تپه عباس آباد) تهران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال - دانشکده هنر و معماری 1392
  زهرا حسین نژاد خیاوی   محمد عدالت خواه

موزه ها همانند کتابخانه ها مخازن دانش و اطلاعات هستند. منابع اطلاعاتی در کتابخانه ها، اغلب کتاب، نشریه و مواد چاپی هستند؛ در حالیکه، منابع اطلاعاتی در موزه ها، اشیاء هستند. اشیای موزه ای همانند مواد کتابخانه ای، از لحاظ آموزشی و پژوهشی، حاوی اطلاعات ارزشمندی هستند که دسترسی و استفاده از آنها اهمیت بسزایی دارد. هدف اصلی این پژوهش این است که آیا می توان مجموعه ای را با توجه به حجم و فرم جواهرات طراحی نمود؟ و طراحی معماری گنجینه و مرکز علوم آکادمیک با بهره گیری از محتوای آن چگونه خواهد بود؟ این پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی و فضای مجازی بوده و رویکردی توصیفی- تحلیلی دارد. نتایج بدست آمده از این تحقیق، میزان تأثیرپذیری این مجموعه را از طرح و شکل جواهرات نمایان می سازد. با توجه به حساسیت موضوع که به آن اشاره گشت و ازآنجایی که طلا و جواهر و سنگهای قیمتی پشتوانه ثروت ملی یک کشور قلمداد می گردند و با ذکر این نکته مهم که کشور ما با سابقه سه هزار ساله ایی که در صنعت طلا ونقره سازی دارد ، نیاز به ایجاد یک مجموعه با هدف جذب و پرورش افرادی که بتوانند دراین رشته صاحب تخصص شوند کاملا" احساس می شود . در کنار این موارد وجود یک مرکز جهت نمایش آثار در ارتباط با سنگهای تزئینی و کانی ها که با مفهوم جدید موزه ها در جهت اطلاع رسانی و پایگاههایی به منظور نمایش ، آموزش ، ... درسطح عمومی باشند نیز کاملا" احساس میگردد . طراحی « گنجینه و مرکز تحقیقات علوم آکادمیک سنگهای قیمتی و جواهرآلات » با توجه به اهداف فوق شکل گرفت . گنجینه و مرکز تحقیقات علوم آکادمیک سنگهای قیمتی و جواهرآلات در دو بعد کلی «آموزشی و نمایش »حرکت می کند . قسمت اول مربوط به ایجاد یک سری فضاهای آموزشی در ارتباط با علوم تئوری و عملی است که در سه قسمت تقریبا" جدا ولی در ارتباط با یکدیگربنام : 1. پژوهشکده مربوط به علوم اکتشاف ، کانی شناسی ، زمین شناسی ... 2. پژوهشکده مربوط به علوم استخراج ، اصول و روشهای نوین استحصال و ... 3. پژوهشکده مربوط به علوم جواهرسازی ، علوم برش و ... می باشد . هدف از اجرای این سه پژوهشکده پرورش کارشناسانی است که بتوانند در کنار هم از مرحله شناسایی کانی ها ی گرانقیمت ( درون زمین ) با بهره وری از شیوه های جدید استحصال و استخراج به همراه اصولی ترین و دقیق ترین علوم کاربردی کردن آنها یا برش آنها یا ساخت جواهر بصورت تزئینی باتکیه بر روشهای علمی همت گمارند . تاریخ هنر و معماری را باید شناخت و در صدد بود که آن رشته گسسته را بار دیگر گره زد، پس طراحی این مجموعه نه تنها به همسویی معماری ما در عین کثرت ، کمک خواهد کرد بلکه حضور واقعی مردم و رونق معماری انسانی را نیز رقم خواهد زد ، مگر نه اینکه معماری هر قومی آینه تمام نمای فرهنگ آن قوم است و نشان دهنده تمامی شخصیت ثمره تمدن آن قوم و تمام امیدواری این سلسله و این مجموعه به احیای دوباره معماری خود جوش و انسانی ما و سعی در هر چه بهتر کردن آن است.در پروژه حاضر به تأثیر طرح جواهرات در طراحی معماری اشاره گردید. نمود این معیارها و ویژگی ها در قالب طراحی معماری موزه جواهرات، شاکله اصلی طرح را تشکیل داد. قرار گیری حجم طراحی شده در سایت انتخابی و تلفیق آن با ویژگی های معماری بستر سایت و معماری اسلامی و، سعی در انعکاس هرچه بیشتر عناصر و اندیشه های معناگرا داشت. هدف اصلی طرح برقراری ارتباط میان معماری و شکل و طرح هندسی جواهرات بود. به گونه ای که با خوانشی صحیح میان طرح ها و فضای ساخته شده پیوندی مستحکم برقرار سازد تا فضایی بسیار پویا و با نشاط با قدرت جذب بالای مخاطب ایجاد گردد.