نام پژوهشگر: الهه نسیم سبحان

مطالعه تطبیقی زیبایی شناسی تمبرهای فرهنگی، دوران پهلوی و انقلاب اسلامی ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - دانشکده معماری و هنر 1393
  الهه نسیم سبحان   محسن حسن پور

این پروژه براساس اهمّیّت نقش تمبر در ارتباطات و همچنین اهمیت طراحی آن به عنوان سفیر فرهنگی یک کشور انتخاب شد. پژوهش مذکور، با مطالعه تطبیقی دو دوره تاریخی متفاوت روند تحول تمبرهای خاص فرهنگی کشور را مورد مطالعه و بررسی قرار داد و از این دستاورد برای طراحی تمبرهای جدید که ریشه در فرهنگ و قدمت این هنر دارد بهره جست، تا گامی به سوی تحول طراحی تمبر در کشور باشد. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای است. اصلی ترین ابزار گردآوری، کتاب، فیش برداری، عکاسی، اسکن و امثال آن است و گام مهم در این روش انتقاد کتاب و اسناد مکتوب است. هدف اصلی در این پروژه، مطالعه تطبیقی زیبایی شناسی تمبرهای فرهنگی دوران پهلوی و انقلاب اسلامی ایران و در نتیجه آن، طراحی تمبرهای فرهنگی جدید با توجه به دو دوره تاریخی مذکور بود. در ابتدا سوالاتی مطرح شد تا پژوهش مسیر خود را بیابد که مهمترین آن این بود که سیر تحول طراحی تمبر پس از انقلاب ادامه روند پیش از انقلاب بود است و یا اینکه به گونه ای دستخوش تغییرات شده است. که در پایان پژوهش این دستاورد را حاصل کرد که، طراحی تمبر هر دوره، به دوره قبل خود نزدیک بوده و دوره بعد ادامه دهنده دوره قبل بوده است. در دوره محمدرضا شاه چاپ تمبرها متنوع می شود. موضوعات اجتماعی، فرهنگی به سری تصاویر پادشاهان اضافه شد و تمبرهای زیادی با طرح ها و موضوعات مختلف به چاپ رسید. چاپ تمبرهای موضوعی بعد از انقلاب اسلامی، ادامه روند دوره پهلوی دوم است، با ا ین تفاوت که موضوعات سیاسی و مذهبی نیز به آنها اضافه گردید. به موجب آماری که از تمبرهای این دو دوره گردآوری شد این نتیجه حاصل شد که بیشترین درصد چاپ تمبر به تمبرهای سیاسی اختصاص یافته است. بعد از آن به ترتیب به تمبرهایی با موضوع های فرهنگی، اجتماعی، مذهبی، اقتصادی و علمی تعلق دارد. درنهایت ، این پروژه توانست با بررسی و مقایسه تمبرهای دو دوران متفاوت از نظر فرهنگ و سیاست، نقاط قوت یک تمبر خوب را شناسایی و ارزیابی کند و در پایان دست به طراحی سری تمبر با موضوع فرهنگی برای موزه ایران باستان بزند که بدین گونه دستاوردهای خود را در قالب عملی نیز توانسته باشد بیان کند و حاصل این طراحی ها با استفاده از چاپ دیجیتال رونمایی شد.