به منظور تعیین مناسب ترین تراکم کاشت در کشت مخلوط ارزن و ماش از نظر عملکرد و برخی خصوصیات کمی دو گیاه آزمایشی با طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال زراعی 92-91 اجرا گردید. تیمارها شامل ارزن با تراکم ثابت و فاصله بین دو بوته 5 سانتی متر (a) و ماش در 4 تراکم شامل فاصله بین دو بوته 20 (b)، 25 (c)، 30 (d) و 35 (e) سانتی متر و مخلوط ارزن با ماش با فاصله بین دو بوته 20 (ab)، 25 (ac)، 30 (ad) و 35 (ae) سانتی متر در نظر گرفته شده بودند. پارامترها ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، عملکرد علوفه خشک، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، عملکرد دانه و نسبت برابری زمین (ler) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد علوفه خشک (6/2234) کیلوگرم در هکتار از تیمار کشت خالص ارزن و بیشترین عملکرد دانه در ماش از تیمار کشت خالص بدست آمد. بالاترین میزان ارتفاع بوته ارزن 9/45 سانتی متر در کشت مخلوط (ae) و بیشترین میزان ارتفاع بوته های ماش 52/27 سانتی متر از کشت مخلوط (ab)، حاصل و کمترین ارتفاع بوته ماش 46/25 سانتی متر از کشت خالص ماش با فاصله بوته 35 سانتی متر (e) بدست آمد.

به منظور ارزیابی صفات کمٌی و کیفی اسفرزه(plantago ovata) متاثر از محلول پاشی کود کامل و اسیدهیومیک در کشت مخلوط با زیره سبز (cuminum cyminum) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. محلول پاشی کود به عنوان عامل اصلی (در دو نوع1-کامل 2-اسیدهیومیک) و کاشت در سه سطح تک کشتی زیره، تک کشتی اسفرزه با سه تراکم 333333، 166666، 111111بوته در هکتار و مخلوط اسفرزه و زیره به صورت یک خط در میان درتراکم های مختلف ذکر شده اسفرزه و زیره با تراکم ثابت 833333 بوته در هکتار بعنوان عامل فرعی به روش جایگزینی انجام شد.اثرات متقابل محلول پاشی و تراکم بر تعداد بذر در بوته و عملکرد دانه اسفرزه در سطح 5 درصد وبر وزن هزار دانه و عملکرد دانه زیره به ترتیب در سطح 1و5 درصد معنی دار بود ولی بر دیگر صفات معنی دار نبود. کاربرد کود باعث افزایش عملکرد برای هر دو گیاه درتک کشتی و مخلوط گردید. بین دو نوع محلول پاشی، حداکثر وزن هزار دانه، میزان تورم، عملکرد دانه، تعداد دانه در بوته و تعداد سنبله در اسفرزه و تعداد چتر،تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در زیره همگی از کاربرد کود کامل و حداکثر ارتفاع بوته، تعداد برگ، مقدار موسیلاژ وعملکرد بیولوژیک اسفرزه و ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک در زیره از محلول پاشی با اسید هیومیک بدست آمد.کاهش شاخص های رشدی با کاهش تراکم در هر دو گیاه قابل مشاهده بود که دلیل آن احتمالا کاهش تعداد بوته در متر مربع بوده است.اما به طور کلی بر اساس نتایج حاصله مطلوبترین میزان کمیت وکیفیت در کشت مخلوط در اکثر صفات هر دو گیاه از تراکم16666بوته اسفرزه و833333بوته زیره در هکتارمشاهده شد.جهت مقایسه تک کشتی محصولات با مخلوط از شاخص نسبت برابری زمین استفاده شد.نتایج نشان داد که کشت مخلوط نسبت به تک کشتی اسفرزه و زیره سبز برتری داشت(ler>1).بالاترین مقدار برابری زمین در تیمار محلول پاشی با کود کامل و مخلوط زیره و اسفرزه با تراکم 16666 بوته در هکتار حاصل گردید

استفاده از کودهای آلی در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی و بهبود شرایط خاک یکی از راهکارهای جدید در کشاورزی پایدار به شمار می آید و با توجه به اهمیت جو و نقش آن در تامین منابع غذایی مردم جهان توجه ویژه به این محصول حایز اهمیت است. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی اثرات قارچ میکوریزا و کودهای دامی بر عملکرد و اجزای عملکرد جو آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد کود دامی ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در بوته، تعداد پنجه در بوته، عملکرد دانه و بیولوژیک، وزن هزار دانه، غلظت نیتروژن و فسفر دانه را افزایش داد، به طوریکه بیشترین این خصوصیات از کاربرد 20 تن کود دامی در هکتار مشاهده شد که نسبت به تیمار شاهد به طور معنی داری بیشتر بود. کاربرد میکوریزا نیز بر تمامی مولفه های مورد مطالعه تاثیر معنی داری داشت. بین سویه های مختلف میکوریزا اختلاف چندانی مشاهده نشد.

به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و سطوح تنش خشکی بر عملکرد، درصد اسانس و برخی خصوصیات زراعی گیاه رازیانه، آزمایشی در سال 1392بصورت فاکتوریل با دو فاکتور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه اجرا گردید. فاکتور اول شامل 3 سطح تنش خشکی و فاکتور دوم شامل 3 سطح کودی کودشیمیایی ، نتایج نشان داد که اثر سطوح تنش خشکی بر روی کلیه صفات مورد بررسی معنی دار شد.. بطوری که با افزایش سطوح تنش خشکی درصد ظرفیت زراعی، صفات ارتفاع بوته، وزن خشک و تر کل، وزن خشک و تر ساقه ، قطرریشه،طول ریشه ، تعداد شاخه های فرعی بطور معنی داری کاهش یافتند. لکن تنش خشکی ملایم، به ترتیب به میزان 91/1 و 85/1 درصد بیشتر از تنش خشکی شدید و عدم تنش موجب افزایش میزان اسانس گردید. بطوری که در کلیه صفات مورد بررسی، مصرف کود بطور معنی داری سبب بهبود خصوصیات زراعی گیاه رازیانه شد و در این بین، کوددامی در مقایسه با شاهد به ترتیب به میزانِ 72/1، 73/1، 85/1، 91/1، 88/2، 79/2، 31 درصد باعث افزایش معنی دار صفات وزن ریشه، اسانس، وزن هزار دانه، گردید. در مجموع به نظر می رسد که عدم وقوع تنش خشکی و مصرف کود کمپوست می تواند در ارتقای میزان کل ماده خشک گیاه رازیانه موثر باشد.

کاشت پاییزه چغندرقند از نظر اقتصادی و همچنین کار آیی مصرف آب سودمندی بسیار بیشتری نسبت به کاشت بهاره آن دارد. استان های خراسان رضوی و جنوبی از مهمترین مناطق تولید چغندرقند در کشور هستند. زراعت این محصول در این استان ها فقط به صورت بهاره انجام می شود. بنابراین ضروری است امکان سنجی کاشت پاییزه چغندرقند در این مناطق صورت پذیرد. به این منظور ابتدا پایگاه داده های اقلیمی تشکیل گردید. سپس پهنه بندی تاریخ کاشت و برداشت بر اساس نتایج طرح های تحقیقاتی و همچنین احتمال وقوع دماهای آستانه در مراحل مختلف نموی، انجام پذیرفت. نتایج پهنه بندی نشان داد در بسیاری از مناطق مورد مطالعه بهاره شدن بوته های چغندرقند انجام می پذیرد. بارش کمتر از 50 میلیمتر در طول فصل زراعی در مناطق جنوبی استان خراسان جنوبی مزیت این کاشت را در این مناطق کاهش می دهد. بیشتر اراضی که بارش بیش از 190 میلیمتر دارند با خطر یخ زدگی، عدم دریافت gdd مناسب و بهاره شدن مواجه می باشند. بر اساس نقشه پهنه بندی نهایی 90/4 درصد اراضی این استان ها بسیار مناسب، 74/16 درصد مناسب، 98/47 درصد متوسط و 38/30 درصد نامناسب برای کاشت پاییزه چغندرقند می باشند. مناطق بسیار مناسب بیشتر شامل قسمت هایی در جنوب غربی و جنوب شرقی استان خراسان جنوبی می باشد. در استان خراسان رضوی فقط قسمتی از جنوب غربی شهرستان بردسکن برای کاشت پاییزه چغندرقند کاملا مناسب می باشد. در این مطالعه پهنه بندی استان های مورد مطالعه به روش دومارتن صورت پذیرفت. مناطق نیمه خشک بیشترین سطح استان های مورد مطالعه را اشغال نمودند. همچنین مناطق بیابانی حدود 26 درصد کل استان های خراسان رضوی و جنوبی را شامل می شود. مناطق مدیترانه ای و نیمه مرطوب به ترتیب با 22 و 5/1 درصد، بیشتر نواحی مرتفع مرکزی استان های خراسان رضوی و جنوبی را پوشش داده اند. همپوشانی نقشه کاربری اراضی با نقشه پهنه بندی مناطق مستعد کاشت پاییزه چغندرقند نشان داد، که تنها 2/18 کیلومتر مربع از اراضی کشاورزی جزو مناطق مناسب برای کاشت پاییزه قرار می گیرند. مناطق متوسط و نامناسب نیز به ترتیب با 26168 و 11928 کیلومتر مربع، بیشترین سطح این مناطق را به خود اختصاص داده اند. خوشه بندی نتایج آزمایشات و تطبیق آن با نقشه پهنه بندی نشان داد پهنه بندی انجام شده از دقت مناسبی برخوردار است.

تنوع زیستی به گوناگونی حیات از گیاه و جانور تا زندگی میکروبی اشاره دارد. این گوناگونی حیات در تمام سطوح سازمان¬دهی اکولوژیکی رخ می¬دهد. منظور از تنوع زیستی به طور کلی تنوع ژنتیکی، تنوع گونه¬ای (گونه¬ها) و تنوع اکوسیستم¬هاست. منطقه حفاظت شده بدر و پریشان با مساحت 43000 هکتار در میان استان¬های کردستان و کرمانشاه در فاصله 12 کیلومتری جنوب شهرستان قروه قرار دارد. دامنه ارتفاعی آن از 1820 تا 3221 متر متغیر است. با توجه به اهمیت تنوع زیستی در امر حفاظت محیط زیست این تحقیق به¬منظور بررسی تنوع زیستی و الگوهای پراکنش گیاهی و عوامل موثر بر آن در منطقه دشتی و کوهستانی منطقه حفاظت شده بدر و پریشان انجام شد. نمونه برداری ها با استقرار واحدهای نمونه بر روی عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت دامنه) به¬صورت تصادفی- سیستماتیک انجام شد. به¬طوری که در هر طبقه ارتفاع، شیب و جهت دامنه 2 ترانسکت 100×100 مستقر که در مجموع 40 ترانسکت و دراخل هر ترانسکت 8 پلات در مجموع 320 پلات مستقر شد و نمونه-برداری انجام گرفت. با استفاده از ارزیابی های فلوریستیک تعداد 84 گونه متعلق به 33 جنس 19 خانواده گیاهی در این منطقه شناسایی شد. بیشتر گونه¬های شناسایی شده متعلق به تیره های گندمیان (gramineae)، لگومینوزه (fabaceae) و کاسنی (asteraceae) بودند. بررسی کورولوژی گونه¬های منطقه نشان داد که اکثر این گونه¬ها متعلق به ناحیه ایران و تورانی می-باشند. مطالعات تنوع زیستی عوامل فیزیوگرافی نشان داد که تنوع و غنا در ارتفاعات میانی بیشتر از ارتفاعات بالایی است. همچنین درصد شیب نیز عامل تاثیر گذاری بر روی تنوع گونه¬ای می¬باشد، به طوری که با افزایش شیب تنوع کاهش یافت. تاثیر جهات جغرافیایی نیز بر تنوع و غنا معنی دار بود، به طوری که بیشترین تنوع و غنای گونه¬ای در جهت جنوبی و جنوب غربی و کمترین تنوع و غنا گونه¬ای در جهت شرقی مشاهده شد. در بررسی الگوی پراکنش مشاهده شد بیشتر گونه¬های گیاهی منطقه بیشتر از الگوی تصادفی تا تصادفی مایل به کپه¬ای برخوردار بودند.

تنوع گونه¬ای یکی از مباحث عمده در پژوهش¬های بوم¬شناسی است. با اندازه¬گیری تنوع می¬توان توزیع گونه¬ها را در محیط بررسی کنیم. این مطالعه در مراتع اینچه شهباز واقع در شهرستان قوچان که در موقعیت جغرافیایی 58 درجه و 41 دقیقه و 30 ثانیه طول شرقی و 37 درجه 17 دقیقه و 30 ثانیه عرض شمالی واقع شده است انجام شد. نمونه¬برداری به روش تصادفی- سیستماتیک و در طول چهار ترانسکت 100 متری انجام گرفت. ضمن شناسایی ترکیب فلوریستیکی گونه¬های گیاهی، خصوصیات خاکی و فیزیوگرافی ثبت شد. برای کمی کردن تنوع گونه¬های گیاهی از شاخص¬های تنوع با نرم¬افزار past استفاده شد و از آنالیز افزونگی rda برای ارتباط پوشش گیاهی با عوامل محیطی استفاده شد. نتایج نشان داد مقدار شاخص¬های تنوع گونه¬ای، غنای گونه¬ای و غالبیت در دامنه شمالی در مقایسه با دامنه جنوبی بالاتر می¬باشد. محور یک rda بیشترین همبستگی مثبت را با ec، ارتفاع، شن و سنگریزه و همبستگی منفی با سیلت، پتاسیم و کربن نشان داده است.

هدف از انجام این تحقیق، بررسی تغییرات مرفولوژیکی و مقایسه بازده و اجزای اسانس گیاه کاکوتی کوهی در برخی رویشگاه¬های استان های خراسان رضوی و شمالی بوده است. جهت انجام این تحقیق نمونه برداری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی از چهار منطقه در استان های خراسان رضوی و شمالی شامل شهرستان های باجگیران، شیروان، قوچان و فاروج انجام گرفت. خصوصیات مرفولوژیکی بررسی شده در این تحقیق شامل، ارتفاع بوته، قطر ساقه، فاصله میان گره، طول و عرض برگ، عملکرد تر و خشک گیاه، تراکم و درصد خاکستر می باشند. سر شاخه های گلدار گیاه مذکور در زمان گل¬دهی جمع¬آوری، خشک و اسانس¬گیری گردید. اسانس¬های حاصله، با استفاده از gc/ms آنالیز شدند. اقیلم تمامی مناطق نمونه برداری شده در این پژوهش بر اساس طبقه بندی دومارتن جزء اقیلم نیمه خشک محسوب می¬شود. همچنین پراکنش این گیاه در ارتفاعی بین 1204 تا 2118 مشاهده گردید. به نظر می رسد در شیب هایی با زاویه 35 تا 70 درجه رو به شمال پراکنده شده است و خاک هایی با بافت لوم شنی را می پسندد. این گونه در ec بین 0/565 تا 1/02 دسی زیمنس بر متر و در ph بین 7/98 تا 8/4 در مناطق مورد مطالعه رویش داشته است. بیشترین پراکنش آن در خاک هایی فاقد شوری بوده است. نتایج نشان داد که شرایط رویشگاهی باعث اختلاف معنی دار در خصوصیات مرفولوژیکی و بازده اسانس می شود. همچنین شناسایی ترکیب های موجود در اسانس¬ها نشان داد که بیشترین ترکیبات بالای 10 درصد عبارت بودند از منطقه آبجهان : پولگون (25/5%)، ایزو منتون (15/2 %)، توده: پولگون (34/2 %)، علی آباد: پولگون (20/2 %)، ایزو منتون (18/3 %) و باش محله: پولگون (30/4 %)، ایزو منتون (10/8 %). شرایط اکولوژیکی و رویشگاهی مناطق مورد مطالعه بر شاخص های مرفولوژیکی، بازده اسانس و ترکیبات اسانس گیاه دارویی کاکوتی کوهی موثر بود. به نظر می رسد پارامتر های بارندیگی، ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی بیشترین تاثیر را بر شاخص¬های مرفولوژیکی و فیتوشیمیایی را دارند، به طوری که از نظر شاخص‎ مرفولوژیکی و درصد اسانس بهترین عملکرد در منطقه روستای آبجهان مشاهده گردید. با توجه به اهمیت و خاصیت ضدمیکروبی ترکیب پولگون در گونه کاکوتی کوهی بهترین رویشگاه این گیاه با هدف تولید بیشتر مربوط به منطقه توده بود. جهت استفاده بیشتر از هر کدام از ترکیبات مد نظر از بین تمامی ترکیبات گیاه کاکوتی کوهی می توان منطقه¬ای را از نظر شرایط اکولوژی انتخاب کرد که بیشترین ماده موثره مد نظر را دارا باشد.