افزایش روز افزون مصرف انرژی و نیز عدم کشف منابع جایگزین سوخت های فسیلی از دغدغه-های عمده کشورهای صنعتی جهان است. اهمیت حیاتی نفت و گاز باعث شده است تا کنترل آن به عنوان یکی از عناصر اصلی قدرت در عرصه جهانی مورد توجه دائمی قدرت های بزرگ باشد. به همین دلیل روسیه در پی تسلط بر منابع انرژی به عنوان اهرم سیاسی است و همین مسئله موجب نگرانی اتحادیه اروپا شده است. زمانی نگرانی اتحادیه اروپا افزایش می یابد که در نظر داشته باشیم روند وابستگی اتحادیه اروپا به روسیه در حال افزایش است. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چه علل و عواملی موجب شکاف و تنش در روابط روسیه و اتحادیه اروپا شده است؟ به منظور پاسخگویی به این سوال عوامل ایجاد تنش میان روسیه و اتحادیه اروپا در دو فرضیه رقیب با عنوان دموکراسی و نقض حقوق بشر و پروژه پیشروی ناتو به سمت شرق و در فرضیه اصلی با عنوان استفاده سیاسی و ابزاری روسیه از انرژی مورد بررسی قرار گرفته تا پاسخی روشن به چرایی تنش میان این دو قدرت بزرگ داده شود، که در نهایت نیز با توجه به بررسی های انجام شده، استفاده ابزاری از انرژی توسط روسیه علت اصلی تنش با اتحادیه اروپا تشخیص داده شد.