نام پژوهشگر: مرتضی ترابی

ترجمه الالهیات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  ارسلان باشاران   علی ربانی گلپایگانی

این نوشتار، ترجمه کتاب الالهیات تألیف آیت الله جعفر سبحانی به زبان آذری است، که در آن تمام مباحث مربوط به توحید و خداشناسی، یعنی دو باب از هفت باب کتاب مذکور ترجمه شده است. باب اوّل به بحث درباره توحید در ذات می پردازد. این باب، سه فصل را در بر می گیرد. فصل اوّل به بررسی ضرورت بحث از وجود خداوند اختصاص دارد و ادلّه ای مبنی بر ضرورت توحید، عَرضه و اثبات می گردد. نگارنده نخست دلیل های عقلی و سپس نَقلی توحید در ذات را ارایه می کند. فصل دوم به ادلّه وجود باری تعالی پرداخته و سه دلیل مهم با عناوین برهان نظم، امکان و وجوب و حدوث در همین زمینه را به طور تفصیلی ذکر می کند. نویسنده با بیان نظم موجود در عالَم، حرکت ستارگان و سیارات، گردش منظّم شب و روز، حیات گسترده موجود در عالَم طبیعت، اثبات حدوث عالَم و قدیم نبودن آن به شرح مباحث مربوط به توحید واثبات وجود حق تعالی می پردازد. وی در فصل سوم با بررسی مراتب توحید، اقسام توحید در ذات، صفات، خالقیت، ربوبیت و عبادت را با توجّه به مصادیق قرآنی آن ها شرح می دهد. باب دوم به بحث درباره اسما و صفات خداوند متعال اختصاص دارد، که این باب نیز در شش فصل به مباحث مربوط می پردازد. در فصل اوّل با اشاره به شناسایی چگونگی اسما و صفات الهی، به این موضوع پرداخته شده که: آیا اسما و صفات الهی توقیفی است یا تحقیقی؟ و نویسنده، توقیفی بودن آن را اثبات می کند. در فصل دوم تقسیمات رایج در اسما و صفات الهی را مطرح و در فصل سوم صفات ثبوتی خداوند متعال، مثلِ علم، قدرت، حیات و اراده الهی تبیین می کند. وی در فصل چهارم صفات ثبوتیه خدا و صفات ثبوتیه فعلیه ای، مانند تکلّم صدق و حکمت الهی را شرح می دهد. در فصل پنجم از صفات خبریه خداوند متعال سخن می گوید و آرای برخی مذاهب و فِرَق اسلامی که برای خداوند دست و صورت و پا و... قایلند و همچنین گروهی که خدا را از جسم و جسمانیات مبّرا می دانند، تجزیه و تحلیل کلامی می کند. در فصل ششم نیز صفات سلبیه، همچون: عدم رویت الهی، قرار گرفتن خداوند در مکان و منزّه بودن او از هر عیب و نقص تفسیر می شود.

ترجمه کتاب دین شناسی به زبان ترکی استانبولی (تالیف : آیه الله جوادی آملی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  علی عرفان   مرتضی ترابی

تحقیق حاضر که از افکار و آثار (حضرت استاد آیه الله جوادی آملی) است در جهت تبیین و روشن کردن چراغ دین و سراج هدایت اسلام است. بدیهی است که شبهات و پرسشهای روز نسبت به مقوله ی دین بسیار متفاوت از گذشته است، خصوصا این که همه تجربیاتی که غرب از زمان رنسانس و تجددگرایی تا کنون در مبارزه با دین پیدا کرده، امروز د رغالب شبهات دینی بومی شده و در افکار عمومی خصوصا جوانان ارزشمند و باطهارت جامعه ی اسلامی راه پیدا کرده است لذا از این منظر این کتاب با توجه به وضعیت فکری و فرهنگی روز در فصولی هماهنگ و مترتب عرضه می شود. این کتاب دارای شش فصل کلی میژ باشد: در فصل اول تعریفی از دین ارایه شده و تمایز بین دین حق و دین باطل و وحدت دین حق و تعدد دین باطل بیان می شود. در فصل دوم به منشا و مبدا دین پرداخته شده که دین مبدئی الهی و ربوبی دارد و راه های اثبات و ضرورت دین نیز از عقل و نقل یادآوری می شود. در فصل سوم پیرامون گوهر و صدف دین گفت و گو و روشن شده است که گوهر همه ادیان حقیقی واحد است. در فصل چهارم، ویژگی بارز زبان دین توضیح داده شده که دین با چه زبانی سخن می گویدو مخاطبان خود را چگونه هدایت می کند. در فصل پنجم پیرامون مساله عمده عقل و دین و تعامل این دو و نیز تفکرات و توهماتی که راجع به جدایی با بیگانه بودن این دو نسبت به هم دیگر است ، گفت گو می کند. و در فصل ششم کثرت گرایی دینی و نظراتی که پیرامون این توهم وجود دارد ارزیابی می شود.