نام پژوهشگر: حمید صباحی گراغانی

بررسی زبان شناختی و روان شناختی تصاویر بیانی در قرآن کریم (مطالعه مورد پژوهانه سوره بقره)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  حمید صباحی گراغانی   احمدرضا حیدریان شهری

تصاویر بیانی، همواره به عنوان صور خیال در ادبیات مطرح بوده اند. امّا زبان شناسی نوین آنها را صرفاً آرایه ای ادبی و زیبایی آفرین نمی داند و آنها را از دیدگاه های مختلف بررسی می کند. در این پژوهش سعی بر آن است تا آنها از دیدگاه زبان شناسی شناختی بررسی شوند، دیدگاهی که تصاویر بیانی را به مثابه ی فرآیندی ذهنی و شناختی معرفی می نماید و جزئی از پیکره ی زبان می داند. داده های این جستار، شامل تمام آیات سوره ی بقره است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا نشان دهد در نقد جدید با کدام رویکرد زبان شناسی می توان به انواع تصاویر بیانی در سوره ی بقره را بررسی کرد؟ رویکرد قرآن در تبیین مفاهیم انتزاعی چگونه است؟ هم سویی تصاویر بیانی قرآن کریم با فرهنگ عربی در دوره ی نزول به چه میزانی است؟ و رویکرد های روانشناسانه در جهت گیری های زبان شناختی تصاویر بیانی قرآن چه جایگاهی دارد؟ این پژوهش در چهار باب سامان یافته است که یافته های آن نشان می دهد قرآن از این سازوکارها نه فقط برای زیبایی آفرینی بلکه برای تبیین مفاهیم انتزاعی و مجرد بهره برده است تا این معانی را بر اساس تجربیات بشر برای او مفهوم سازی کند و این از آن روی است که نظام مفهومی انسان، نظامی استعاری است که در زبان نمود پیدا می کند و به همین سبب بسیاری از مفاهیم قرآن کریم نیز با زبانی استعاری و در قالب تصاویر بیانی نمود یافته است.