چکیده استملاک یا تحصیل اراضی یکی از فعالیت ها و برنامه های جاری برخی دستگاه ها و شرکت های دولتی است که به منظور اجرای طرح های عمومی و عمرانی انجام می پذیرد.شهروندان در اراضی و املاک دارای حقوقی هستند که در قوانین و مقررات بدان توجه شده است و قدرت عمومی باید با توجه به این حقوق و با احترام به آن ها در مسائل مربوط به تحصیل تملک و اراضی را انجام دهد. دولت از یک سو موظف است حقوق افراد را تضمین نماید و از سوی دیگر می تواند در راستای قدرت و خدمت عمومی به تملک املاک و اراضی اشخاص بپردازد، امری که عملا با حق مالکیت افراد و قاعده تسلیط" الناس مسلطون علی اموالهم" منافات دارد. زیرا در متون دینی و فقهی این بحث از دیرگاه مورد توجه بوده و به حقوق اشخاص اهمیت گذاشته شده است. در این راستا، این پژوهش به بررسی تملک اراضی برای اجرای برنامه های عمرانی و عمومی پرداخته و از سوی دیگر حقوق و منافع اشخاص و در قبال آن تکالیف دولت در اجرای طرح های عمومی مورد بررسی قرار می دهد. بنابراین هر جایی که دولت نسبت به ملک یا زمینی طرحی داشته باید ملاحظات قانونی را رعایت نموده و طبق اصول دادرسی منصفانه در صورت اعتراض افراد بتوانند به این اقدامات اعتراض داشته و در مواردی دولت را موظف به جبران خسارت وارده یا حفظ حقوق اشخاص نمایند. کلید واژگان: تملک، شهرداری، اصل تسلیط، جبران خسارت، حقوق اشخاص، دیوان عدالت اداری، طرح