پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و هیپنوتیزم درمانی شناختی-رفتاری بر فوبی اجتماعی پرداخته است. نمونه مورد بررسی شامل 45 نفر از افراد مبتلا به فوبی اجتماعی است که با استفاده از نمونه گیری در دسترس و براساس پرسش نامه و مصاحبه بالینی انتخاب شده و به 3 گروه 15 نفره شامل گروه های کنترل، پیش آزمون و پس آزمون تقسیم گردیدند. با استفاده از روش پژوهشی آزمایشی، این سه گروه در فوبی اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و عزت نفس قبل و بعد از درمان های شناختی-رفتاری و هیپنوتیزم شناختی- رفتاری مورد بررسی قرار گرفتند. داده های پژوهش مورد تجزیه و تحلیل توصیفی(میانگین و انحراف استاندارد متغیر ها) و استنباطی ( تحلیل کوواریانس یک راهه) قرار گرفتند و نتایج نشان داد که هر دو گروه مداخله از لحاظ نمرات فوبی اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و عزت نفس تفاوت معناداری با گروه کنترل داشتند، همچنین درمان هیپنوتیزم شناختی- رفتاری نسبت به درمان شناختی- رفتاری در کاهش نمرات فوبی اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و عزت نفس اثربخشی بیشتری داشته است. نتیجه نهایی این که روش درمانی هیپنوتیزم شناختی-رفتاری در درمان فوبی اجتماعی، ترس از ارزیابی منفی و افزایش عزت نفس نسبت به روش درمانی شناختی-رفتاری و گروه کنترل تاثیر بیشتری در بهبود بیماران داشت.