این آزمایش به¬منظور بررسی اثر گیاه کاکوتی بر قابلیت هضم ماده¬خشک، جمعیت میکروبی شکمبه و فراسنجه¬های خونی گوسفند در دو آزمایش جداگانه انجام شد. در آزمایش اول ترکیبات شیمیایی، تولید گاز و تجزیه¬پذیری ماده¬خشک کاکوتی با استفاده از سه رأس قوچ فیستوله¬گذاری شده تعیین شد. آزمایش دوم با استفاده از 9 رأس بره نر نژاد دالاق در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار شامل سطوح صفر، 25 و 50 گرم در روز برای هر رأس دام انجام شد. قابلیت هضم ماده¬خشک با دو روش خاکستر نامحلول در اسید و جمع¬آوری کل مدفوع محاسبه شد، همچنین با روش کشت میکروبی جمعیت باکتری¬های بی¬هوازی، باکتری¬های اسید لاکتیکی و کلی¬فرم¬ها ارزیابی شدند. نتایج حاصل از آزمایش اول نشان داد که تولید گاز 7/23 میلی¬لیتر در 200گرم ماده¬خشک و نرخ تجزیه¬پذیری 074/0 میلی¬لیتر در ساعت به¬ازای 200 گرم ماده¬خشک بود. فراسنجه¬های تجزیه¬پذیری شامل a، b، c، a+b و تجزیه¬پذیری موثر ماده¬خشک در سرعت¬های عبور 2، 5 و 8 درصد به ترتیب برابر با 51/1±2/32، 51/2±73/29، 07/0±03/0، 77/3±62، 25/1±83/49، 75/1±4/43، 7/1±5/40 بود. در آزمایش دوم کاکوتی تاثیر معنی¬داری بر قابلیت هضم ماده¬خشک جیره با روش خاکستر نامحلول در اسید نداشت (05/0<p)، اما در روش جمع¬آوری کل مدفوع تیمار حاوی سطوح مختلف کاکوتی باعث افزایش قابلیت هضم ماده¬خشک نسبت به شاهد شد (05/0>p). سطوح مختلف کاکوتی تاثیر معنی¬داری بر ph، کلی¬فرم¬ها و جمعیت پروتوزوآها نداشتند، اما کمترین جمعیت باکتری¬های بی هوازی و اسید لاکتیکی در تیمار شاهد مشاهده شد (05/0>p). سطوح مختلف کاکوتی قبل و بعد از خوراک¬دهی تاثیر معنی¬دار بر گلوکز، تری¬گلیسرید و کلسترول سرم خون نداشتند (05/0<p). به¬نظر می¬رسد افزودن کاکوتی به جیره می¬تواند موجب بهبود قابلیت هضم ماده¬خشک جیره، فراسنجه¬های خونی و جمعیت میکروبی شکمبه شود.